In gesprek met een spoedeisende hulp arts

Deze week is het weer tijd voor een ziekenhuisspecialisme! Toen we jullie via instagram vroegen wat het volgende ziekenhuisspecialisme moest worden waar een blog over zou verschijnen waren jullie vrije duidelijk: de spoedeisende hulp arts. Daarom nemen we jullie deze week mee in het veelzijdige werk van spoedeisende hulp arts Naomi. Daarnaast mogen we de pocket Acute Geneeskunde van Compendium deze week verloten. Check snel de instagram pagina om te zien hoe je mee kunt doen.


Naomi, wat ontzettend leuk dat je iets willen vertellen over jouw werk! Vertel eens, hoe zien jouw dagen eruit als spoedeisende hulparts? 
Wat leuk dat jullie mij gevraagd hebben iets te vertellen over mijn werk. Ik ben inmiddels twee jaar klaar met de opleiding tot SEH arts. Wel ben ik nu bezig met een fellowship, een mogelijkheid die in Nederland wordt geboden om je ‘onofficieel’ verder te kunnen ontwikkelen na de opleiding tot het niveau van de vijfjarige opleiding, zoals ze die in alle landen om ons heen kennen. Dit doe ik momenteel in het ETZ in Tilburg, het tweede jaar doe ik weer in mijn opleidingsziekenhuis, het OLVG in Amsterdam. Mijn dagen zijn altijd heel wisselend, sowieso heb ik geen vastigheid in het rooster, meteen hetgeen waar je goed over na moet denken of dit bij je past als je de keuze voor de opleiding maakt. Ik switch tussen dag-, avond-, tussen- en nachtdiensten. Tijdens de dienst kan ik verschillende rollen hebben. Soms heb ik de regie waarbij ik zo veel mogelijk supervisie geef aan coassistenten en arts-assistenten, maar daarnaast ook alle communicatie met de eerste lijn (huisarts en ambulance) doe, ik schakel dan veel met de ‘oudste van dienst’, een verpleegkundige die samen met mij de logistiek van de spoedeisende hulp bewaakt. Tijdens andere diensten heb ik deze rol niet, dan zie ik zelf patiënten en ben ik vrij om supervisie aan bed te geven. De combinatie van deze twee (die overigens niet in elk ziekenhuis aanwezig is, je moet er namelijk met meerdere SEH artsen voor samen in een dienst staan) maakt dat mijn werk nog minder hetzelfde is dan het normaal gesproken al zou zijn. Ook de intensiteit van de diensten wisselt enorm. Het ene moment is er tijd voor een goede kop koffie, het volgende moment sta je alleen maar brandjes te blussen en weet je niet meer waar je het zoeken moet.

Waarom heb jij gekozen voor de spoedeisende geneeskunde? Vond je het destijds een lastige keuze?
Tijdens de studie geneeskunde werd ik vooral getrokken door de chirurgie. Dat werd tijdens mijn coschappen bevestigd, waardoor ik na het afronden van mijn coschappen eerst gekozen heb voor een baan als anios chirurgie. Ik vond dat ik daar het meeste paste, want zowel de werkzaamheden als ‘het type mens’ lagen mij goed.  Maar na twee jaar aniossen veranderde dat, de passie die ik aanvankelijk voelde voor het vak verdween en na veel gesprekken besloot ik dat als ik er niet voor 200% achter stond het niet voor mij bestemd was. Maar toen stond ik wel ineens voor een lastig vraagstuk, wat ga je dan ineens doen als je al die jaren een ander doel voor ogen hebt?! Gelukkig had ik me dat stiekem in de laatste maanden bij de chirurgie al wel afgevraagd en was ik in die periode steeds vaker op de spoedeisende hulp te vinden. Dit was niet voor consulten, maar dan stond ik bijvoorbeeld tijdens een nachtdienst mee te kijken bij een reanimatie. De diversiteit (vreselijk woord, nooit gebruiken tijdens je sollicitatie;)) van het werk van de spoedeisende hulpartsen fascineerde me en ik ben met hen in gesprek gegaan over wat het werk nou werkelijk inhield. Daarbij komt dat ik het na een buitenlands stage avontuur altijd moeilijk heb gevonden langere tijd in Nederland te zijn en zag ik in dat ik dit beroep ook heel goed in het buitenland zou kunnen uitvoeren. Ik besloot een anios plek te zoeken en kwam terecht in het OLVG in Amsterdam. Na eerst een tijd te moeten wennen aan de zeer laagdrempelige cultuur waarbij hiërarchie geen rol speelt en je continu supervisie kan vragen (totaal anders dan ik gewend was) voelde ik de passie voor het doktersvak weer terugkomen en heb ik besloten mee te solliciteren voor de opleiding. Tegenwoordig vind ik het zien van patiënten die komen voor beschouwende vakken trouwens vaak uitdagender dan de chirurgie patiënten, een leuke switch van interesse dus.

Hoe ziet de sollicitatie procedure voor een opleidingsplek eruit? Is het lastig om een opleidingsplek te bemachtigen?
Het wordt helaas steeds moeilijker om in opleiding te komen doordat er veel meer aanbod is dan dat er opleidingsplekken zijn. De sollicitatie procedure is regionaal en er zijn acht sollicitatieregio’s. De eerste selectie vindt plaats middels brief en CV. Daarna is de procedure per regio verschillend. Ikzelf heb in de eerste ronde een speeddate sessie gehad, gevolgd door een langer gesprek in de tweede ronde. Ik denk dat het belangrijkste is dat de sollicitatiecommissie je op de werkvloer heeft gezien, dus zorg dat je een ANIOS baan vindt binnen een van de opleidingsziekenhuizen. Daarnaast is het belangrijk dat je gedurende de sollicitatieprocedure duidelijk maakt waarom jij geschikt en een aanwinst voor het vak bent. Omdat we nog een jong (bijna officieel) specialisme zijn is het belangrijk dat er mensen in opleiding komen die het vak nog verder gaan helpen ontwikkelen. Wetenschap is hierin net als bij elk andere opleiding een belangrijk punt, maar ook netwerkskills, organisatietalent en doorzettingsvermogen zijn in mijn ogen belangrijke criteria.

‘Als je de passie voelt, ga er dan gerust volledig voor!’

Hoe ziet de opleiding tot SEH arts er vervolgens dan eigenlijk uit?
De opleiding is al wat veranderd sinds ik hem heb gedaan en is binnen Nederland niet overal hetzelfde. Momenteel is het een driejarige opleiding waarbij je regionaal opgeleid wordt. Dit betekent voor de regio waarin ik ben opgeleid dat je elk jaar van de opleiding opgeleid wordt binnen een van de drie ziekenhuizen in die regio. Je mede AIOS hebben in die regio hetzelfde schema, dus zit je binnen je opleidingsjaar met je ‘peers’ in hetzelfde ziekenhuis. Binnen mijn regio wordt al opgeleid volgens het plan dat geschreven is voor het vijfjarig curriculum wat inhoudt dat je werkt met EPA’s (entrusted proffesional activities) waarbij je steeds meer zelfstandigheid vergaart. De EPA’s die je behaald hebt binnen het ene ziekenhuis neem je mee naar het volgende ziekenhuis. Omdat reeds gewerkt wordt volgens het plan van het vijfjarig curriculum, wat nu in slechts drie jaar uitgevoerd kan moet worden, ligt de lat hoog, maar weet je ook goed waar je zou kunnen eindigen qua competenties. Dit maakt dat je tijdens en na je opleiding een mooi streefdoel hebt. Ik heb ervoor gekozen dit doel niet los te laten, maar me verder te ontwikkelen binnen het fellowship netwerk dat een fellowship SEH aanbiedt in drie ziekenhuizen in Nederland (Tilburg, Zwolle en Amsterdam). Tijdens dit fellowship werk ik aan mijn eigen leerdoelen die ik samen met mijn begeleiders opstel en word ik twee keer per maand geschaduwd tijdens een dienst. Dit houdt in dat ik reflecteer op mijn eigen presteren tijdens die dienst (zowel medisch inhoudelijk als op gebied van andere competenties zoals leiderschap) en een spiegel voorkrijg van mijn coach tijdens de dienst waar we dan weer samen op reflecteren. Een ontzettend leerzaam en leuk traject dat ik iedereen die klaar is zou kunnen aanraden.

Wat vind je nou echt het allerleukst aan jouw baan? En wat het lastigst of minst leuk?
Het leukste aan mijn baan vind ik dat geen dag hetzelfde is en dat ik nooit weet wat er op mijn pad gaat komen, maar dat is ook gelijk het lastigste aan mijn baan. Het is dus een beetje een haat-liefdeverhouding. De adrenaline van altijd met spoedeisende hulp bezig zijn en snelle beslissingen te moeten nemen is heerlijk, maar vanwege dit high pressure systeem moet je goed op jezelf letten. Ik moet voldoende momenten vinden om die hoge druk weg te laten vloeien. Ik ben van mening dat we, nu we een officieel specialisme gaan worden, goed moeten nadenken hoe we ons beroep duurzaam kunnen houden. Het feit dat je als SEH arts altijd aanwezig bent in de dienst (in tegenstelling tot de bereikbaarheidsdienst waar veel andere specialisme mee werken) maakt dat we goed moeten nadenken hoe dit ook voor oudere SEH artsen haalbaar blijft. Om nog even positief te eindigen; het is heerlijk om binnen mijn vak met vrijwel iedereen van het ziekenhuis iets te maken te hebben. Ik hou ervan om veel verschillende collega’s te hebben en ik heb er ook plezier in om met iedereen een goede dynamiek te vinden.

En hoe staat het met de administratielast?
Ik heb geen goede vergelijking met anderen in het ziekenhuis, maar vind dat wij redelijk wat overbodige administratie hebben waar wij bovendien als dokters helemaal niet goed in zijn. Een ziekenhuis is uiteindelijk ook gewoon een bedrijf waarin geld verdiend moet worden en dus zouden zaken als DBC registratie in mijn ogen beter door financiële mensen gedaan kunnen worden dan door de dokter die de helft vergeet te registreren uit tijdsnood en onvoldoende kennis van zaken.

Klinkt als een mooi vak! Heb je nog tips voor (jonge) dokters die twijfelen over hun opleidingskeuze?
Ga eerst een tijdje werken op de spoedeisende hulp (of elders) voordat je de keus maakt. Maar probeer je dan vooral ook buiten het stukje ‘ vind ik het leuk’ goed voor te stellen of het werk en alles dat het van je privéleven vraagt ook echt bij je past. Praat hier ook over met mensen die al klaar zijn met de opleiding. Maar als je de passie voelt ga er dan ook gerust volledig voor en geniet van alles wat het vak je te bieden heeft!

In gesprek met aios longgeneeskunde Carlijn Veldman

Deze week gaan we in gesprek met duizendpoot Carlijn Veldman. Ze is aios longgeneeskunde, actief bij Compendium Geneeskunde waarmee ze heel recent de pocket longgeneeskunde heeft uitgebracht én is bestuurlijk actief. Benieuwd naar je werkdagen als aios longgeneeskunde? Lees dan snel verder.

Wat leuk dat je iets willen vertellen over jouw werk! Vertel eens, hoe zien jouw dagen eruit als longarts in opleiding? 
Op dit moment ben ik net klaar met mijn vooropleiding en ben ik begonnen in het Martini ziekenhuis in Groningen voor de verdere opleiding tot longarts. De vooropleiding duurt fulltime twintig maanden en bestaat uit stages op de interne geneeskunde, cardiologie en intensive care. Ik ben nu in het Martini ziekenhuis begonnen op de longafdeling met mijn zaalstage. Tijdens deze stage ben je de zaalarts van de verpleegafdeling. Dit klinkt misschien niet als de spannendste stage, maar het is fijn om op deze manier mijn opgedane longkennis weer wat op te frissen. Op de zaal is bovendien veel ruimte om te oefenen met longechografie, het uitvoeren van diagnostische puncties en het plaatsen van thoraxdrains. In de ochtenden lopen we visite langs de patiënten met één keer in de week een grote visite met alle longartsen. In de middag is er tijd voor familiegesprekken, studeren, onderzoek uitvoeren, onderwijs geven aan verpleegkundigen en het oefenen van interventies. Tussen de middag hebben we vaak een onderwijsmoment of lunchen we gezellig met elkaar. Als longarts doe je nog wel supervisie van de verpleegafdeling, maar bestaat je dag natuurlijk vooral uit poliklinische spreekuren en afhankelijk van je specialisatie het uitvoeren van verrichtingen of andere aanvullende werkzaamheden.

‘De longziekten is een afgebakend specialisme, maar het is ondertussen ook ontzettend breed.’

Waarom heb je gekozen voor de longgeneeskunde, was het een lastige keuze?
Ik dacht altijd dat ik de Maag-, Darm- en Leverziekten leuk zou vinden. Maar dat coschap viel een beetje tegen. Toen ik daarna naar de longziekten ging, voelde het als thuiskomen. Dat klinkt gek, maar ik voelde me gewoon helemaal op mijn gemak. Ik heb nog even getwijfeld over de anesthesiologie, maar ik was er snel over uit dat het toch het leukste is als patiënten terugpraten. De longziekten is een afgebakend specialisme, maar het is ondertussen ook ontzettend breed: van oudere mensen met COPD tot jonge sportievelingen die worden geanalyseerd met behulp van een fietsergometrie. Veel diagnostiek doe je als longarts zelf en ik krijg veel voldoening van het uitvoeren van advance care gesprekken en palliatieve zorg. Met deze argumenten heb ik de huisartsgeneeskunde nog lang overwogen, maar op dit moment beleef ik veel werkplezier in de ziekenhuissetting.

Hoe ziet de sollicitatieprocedure voor een opleidingsplek eruit?
Het verschilt per ziekenhuis, maar de longgeneeskunde is een specialisme waar je de opleiding kan volgen in academisch ziekenhuis en in een perifeer ziekenhuis. Bij de perifere opleiding heb je een stagejaar in een academisch centrum, andersom heb je bij de academische opleiding een stagejaar in een perifeer centrum. Het landelijke opleidingsplan is gelijk voor een academisch en perifeer ziekenhuis, maar sommige ziektebeelden zul je vaker tegenkomen in een academisch ziekenhuis of andersom. Door een uitwisselingsstage of verdiepingsstage kun je de tijd in het andere centrum ook verlengen als je dat wilt. Met een verdiepingsstage verdiep je jezelf verder in een bepaald specialisme. Voor de opleiding tot longarts kun je solliciteren bij een opleidingscentrum, maar veel centra kiezen uiteindelijk een kandidaat die bij hen heeft gewerkt als anios of er zijn PhD heeft gedaan.

En hoe ziet de opleiding er vervolgens dan uit?
De opleiding duurt in totaal zes jaar indien je de opleiding fulltime doet. De eerste twintig maanden bestaan uit de vooropleiding. De vooropleiding kun je eventueel doen in een ander centrum dan waar jij je opleiding doet. Daarna doe je verschillende stages op de longgeneeskunde. In het landelijk opleidingsplan staan de volgende specialisaties beschreven: thoracale oncologie, slaapgebonden ademhalingsstoornissen, interstitiële longziekten, vasculaire longziekten/pulmonale circulatie, ernstig astma, pulmonale infectieziekten, tuberculose, palliatieve zorg, derdelijns longrevalidatie en (endoscopische) verrichtingen. Ook kun je na je opleiding nog een fellowship volgen tot longarts-intensivist. Kortom, genoeg mogelijkheden.
Gedurende je hele opleiding doe je stages binnen de verschillende specialisaties. Bij de longfunctiestage leer je bijvoorbeeld alles over de uitvoering van een longfunctieonderzoek of ergometrie en de interpretatie hiervan. Gedurende de hele opleiding is er ook aandacht voor het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek en leer je hoe je supervisie moet uitvoeren.
Wil je meer weten over de exacte inhoud van de opleiding longziekten? Check dan eens het landelijke opleidingsplan. Daar staan ook alle verschillende stages beschreven. Dat is sowieso een tip voor elk specialisme.

Is het lastig om een opleidingsplek te bemachtigen. Wat zijn de criteria? Het afgelopen jaar waren er voor heel Nederland 39 opleidingsplekken beschikbaar voor de opleiding tot longarts. Ik denk vooral dat het wel of niet makkelijk krijgen van een opleidingsplek niet de motivatie moet zijn om voor een bepaald specialisme te kiezen. Kies vooral voor het specialisme dat jij het leukste vindt en bedenk ook vooral: als arts heb je een fantastisch diploma op zak. Met je master geneeskunde kun je van alles gaan doen zoals deze blog al meermaals heeft getoond. Mocht je in de toekomst je werk minder leuk vinden of mocht er iets gebeuren waardoor het gekozen specialisme niet meer bij je past, zijn er genoeg alternatieven die op dat moment dan misschien beter bij je passen. 

‘De opleiding tot longarts duurt fulltime 6 jaar: 20 maanden vooropleiding binnen de interne geneeskunde, cardiologie en intensive care met nadien allerlei stages binnen de longgeneeskunde.’

Wat vind je het allerleukst aan jouw baan? En wat het lastigst?
Aan het begin van de dag heb je geen idee wat je die dag weer allemaal gaat meemaken. Ik zie het als een eer dat je best dichtbij iemand anders zijn leven mag komen. Bijvoorbeeld op de lastige momenten tijdens een slecht nieuws gesprek, maar vooral ook tijdens de consulten op de polikliniek. Let bijvoorbeeld eens op de verschillende banen die mensen uitvoeren, culturele achtergronden, verstandhoudingen binnen families, wensen van patiënten, het geeft je een prachtige inkijk in de maatschappij.
Het lastigste vind ik dat je nog zo lang in onzekerheid zit over waar je in je opleiding allemaal naartoe moet of waar je na je opleiding kunt gaan werken. Er is nog altijd het jonge klaren probleem wat veel onzekerheid met zich meebrengt. Hopelijk kunnen we daar de komende jaren een goede oplossing voor vinden. Bovendien vraag je ook veel flexibiliteit van je partner. Maar ik probeer altijd maar te denken: voor alles is een oplossing. Uiteindelijk komt het allemaal wel goed.

Jij hebt naast je opleiding ook de redactie gedaan voor onder andere Compendium Geneeskunde 2.0 en de pocket Longgeneeskunde, hoe was dat om te combineren?
Tijdens het laatste deel van mijn geneeskundeopleiding heb ik onder andere meegewerkt als redactie aan de boekenreeks Compendium Geneeskunde 2.0 en verschillende pockets. Toen ik net anios was wilde ik natuurlijk ook heel graag de pocket Longgeneeskunde zelf maken. Het was een weg van de lange adem door de verschillende COVID-19 golven, maar ik denk dat we uiteindelijk met elkaar een mooie pocket hebben neergezet. De pocket bevat de basale kennis van de longgeneeskunde, speciaal voor de jonge (co)assistent. Mijn naam staat dan wel op de voorkant, maar zonder alle hulp van de auteurs, de klankbordgroep, illustratoren, grafisch designers en medisch specialisten was het natuurlijk nooit gelukt. Dus alle credits aan hen!
Het schrijven van de pocket combineren met de opleiding was soms best even pittig, maar ik denk dat je vooral extra-curriculaire activiteiten moet aanpakken waar je energie van krijgt. En natuurlijk was het zeker niet altijd hallelujah en kon ik de pocket af en toe wel even achter het behang plakken. Maar het was en blijft zo leuk om met collega’s aan zo’n mooi project te mogen werken. Al moet ik eerlijk toegeven dat ik het zelf heel lastig vind om de pockets en reeks te bekijken als ze dan eindelijk af zijn. Je ziet dan toch altijd weer dingen die je anders zou doen, haha. Maar nu is het stiekem heel leuk om de pocket in het wild tegen te komen.

‘Tegen de coassistenten en jonge dokters wil ik zeggen: geniet! En blijf vooral jezelf.’

Hoe veel dienst heb je? En hoe zien die eruit?
Dat is een vraag die door aios van verschillende opleidingscentra verschillend beantwoord zal worden, want elk opleidingscentrum deelt dat weer anders in. Ik heb momenteel alleen 12-uur durende weekenddiensten, geen avond- of nachtdiensten. In mijn vooropleiding draaide ik uiteraard wel gewoon mee in het dienstrooster met weekenden, avonden en nachten. Zelf vond ik de diensten heel leerzaam en stiekem heel gezellig.

Heb je tips voor (jonge) dokters die twijfelen over hun opleidingskeuze? Tegen de coassistenten wil ik zeggen: geniet van je coschappen! Besef dat het super leuk is om elke keer in een andere keuken te mogen kijken en steeds weer nieuwe dingen te mogen leren. Ik besef heel goed dat het ook lastig kan zijn om steeds weer te wisselen, en iedere dokter wil alles net weer even anders, maar heel veel is een kwestie van smaak. Kijk dus je ogen uit en verwonder je over wat je allemaal ziet. Je zult dingen zien waar je zelf van denkt: ‘Zo wil ik worden’, maar ook dingen waarvan je denkt: ‘Zo wil ik niet worden’.
En voor de jonge assistenten geldt eigenlijk hetzelfde. Geniet en doe eerst wat werkervaring op. Laat je niet opjagen door een opleidingsplek en kijk om je heen. Voor anios zijn er hele mooie werkplekken waar je op verschillende afdelingen tegelijk werkt. Zo kun je mooi overal nog eens spieken. En laat je tijdens de nachtdienst vooral niet in de hoek zetten door een brommende specialist die vindt dat je niet had moeten bellen. Al weet ik dondersgoed dat dit makkelijker gezegd is, dan gedaan. 😉 Uiteindelijk geldt: volg je hart in je keuze voor een specialisme. Voor mij bleek longziekten het allerleukste specialisme. Vraag tijdens je coschappen of werk als anios eens aan arts-assistenten of medisch specialisten waarom ze voor het specialisme hebben gekozen. Je zult verschillende antwoorden krijgen! En tot slot, blijf lekker jezelf! Laat je niet door die soms gekke medische wereld verleiden om je anders voor te doen dan dat je bent.

Wil jij nou ook graag zo’n pocket van Compendium Geneeskunde? Ik mag er vanaf 26 februari elke week één weggeven: namelijk de pocket longgeneeskunde, acute geneeskunde, radiologie én huisartsgeneeskunde! Wat moet je doen? Kijk snel op de instagram pagina van doktersdiehetandersdoen.
Niet gewonnen? Dan zijn de pockets met 10% korting te bestellen via deze link en kortingscode Inoek10.

In gesprek met consultant Julia van Hoof

Julia heeft geneeskunde gestudeerd aan de Universiteit van Maastricht. Hierna heeft zij als anios gewerkt op de spoedeisende hulp en intensive care van het Elkerliek Ziekenhuis in Helmond. Sinds ruim een jaar werkt Julia als consultant bij het bedrijf Luckt, maar zal per maart 2023 gaan starten als huisarts in opleiding. 

Wat leuk dat je ons iets wilt vertellen over jouw werk, Julia. Wat is jouw functie en wat houdt deze functie in?
Ik ben consultant bij Luckt. Luckt is een jonge, dynamische organisatie die zich richt op het vormgeven en uitvoeren van complexe innovatietrajecten binnen zorg en welzijn. We richten ons met name op de pijlers digitalisering, innovatie en complexe samenwerkingen. De zorg verbeteren en veranderen is erg uitdagend, zeker als er meerdere partijen daarbij betrokken zijn. Elke partij heeft zijn eigen wensen en belangen en ze spreken niet altijd elkaars taal. Bedrijven en zorgorganisaties kunnen kleine veranderingen binnen hun bedrijf vaak zelf verzorgen, maar grotere, complexe of landelijke projecten kunnen zeer uitdagend worden. Ze zoeken dan een externe organisatie die ervaring heeft om hen hierbij te helpen; zo’n organisatie is Luckt. Ik ben projectleider binnen verschillende innovatieprojecten. Op dit moment leid ik onder andere twee grote projecten. Elke dag is daarin anders. Binnen één van deze projecten realiseren we het digitaal uitwisselen van patiëntgegevens in de geboortezorg, zodat alle betrokken zorgverleners met één druk op de knop alle relevante informatie over de patiënt kunnen inzien. Hierbij zijn verschillende professionals betrokken, zoals gynaecologen en verloskundigen, maar ook managers, ICT-specialisten en het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS). Ik werk samen met een collega aan dit project, zij heeft een hele andere achtergrond dan ik en kijkt meer naar de technische kant; hoe gaat zo’n systeem er uit zien en hoe krijgen we al deze informatie op de juiste manier hierin? Ik kijk meer naar het medische deel; welke informatie wil je delen en hoe kunnen we het zorgproces hiermee maximaal ondersteunen? 

Kan je vertellen hoe jouw dagen er bij jou uitziet, ook al zijn deze zo verschillend?
Ik heb verschillende overleggen en vergaderingen, zowel intern als extern. De interne vergaderingen gaan bijvoorbeeld over nieuwe opdrachtkansen en bij wie deze opdrachten passen. Voor de projecten heb ik afspraken digitaal of op locatie, soms één op één en soms met een hele groep. Dit maakt dat ik mijn agenda flexibel kan indelen. De ene dag begin ik vroeg in de ochtend en ben ik op tijd klaar, de andere dag begin ik later en werk ik nog door in de avond. Deze vrijheid maakt het voor mij leuk. Daarnaast gebruik ik de dag voor verschillende werkzaamheden; van adviesrapporten schrijven tot aan brainstormsessies organiseren en van het opstellen van een begroting of projectplan tot aan een overleg met bestuurders van een ziekenhuis om knopen door te hakken. Elke dag is anders!

Heb je nog patiëntencontact? En heb je ooit diensten?
Nee, ik zie nu geen patiënten en dat mis ik wel. Ik heb ook geen diensten op dit moment. Er is genoeg werk, dus ik zou in principe in de weekenden door kunnen werken, maar dat is niet de bedoeling. Het komt wel voor dat ik werk in de avonden of weekenden, maar dat is dan mijn eigen keuze. Dit verwacht mijn werkgever niet van mij.

” Als kind ben ik opgegroeid met zorg en het blijven verbeteren daarvan. “
-Julia

De functie als consultant zal bij veel artsen niet bekend zijn. Hoe ben jij bij deze functie terecht gekomen?
Ik ben opgegroeid in een ondernemend zorggezin. Mijn vader is fysiotherapeut met een eigen praktijk, mijn broer is fysiotherapeut en mijn moeder is operatieassistente. Vroeger aan onze keukentafel ging het vaak over het werken in de zorg en over de praktijk van mijn vader. We bespraken ideeën om de zorg voor patiënten te verbeteren, hoe we kunnen samenwerken met andere disciplines uit de zorg en sociaal domein en welke uitdagingen er komen kijken bij het runnen van een eigen praktijk. Als kind ben ik dus opgegroeid met zorg en het blijven verbeteren daarvan. 

Tijdens mijn geneeskundeopleiding in Maastricht heb ik deelgenomen aan Medical Business Projects, een project waar je een half jaar aan de slag gaat met een vraag vanuit bijvoorbeeld een zorginstelling.  Onder begeleiding van een consultant ga je de verschillende problemen aanpakken en leer je hoe je zo’n project moet uitvoeren. Tijdens de opleiding is er weinig aandacht voor de organisatie van zorg en het verbeteren daarvan, dus dit project was een goede aanvulling op mijn reeds bestaande interesse.

Ik heb altijd al huisarts willen worden. Een goede huisarts die enerzijds betrokken is bij zijn patiënten, maar anderzijds ook innovatief is en kansen ziet voor verbetering van de dagdagelijkse zorg. Ik heb er voor gekozen om eerst meer ervaring en kennis te vergaren op de spoedeisende hulp en intensive care, door daar te gaan werken als ANIOS. Hierna wilde ik gaan innoveren en verbeteren. Ik ben met collega’s en vrienden gaan praten die bekend zijn binnen deze wereld of hun netwerk voor me konden aanboren. Ik ben met verschillende organisaties in gesprek gegaan, maar Luckt sprong er voor mij uit. Luckt is een relatief klein en snelgroeiend bedrijf met een hecht team en projecten puur gericht op de zorg, dit sprak mij erg aan. 

Je vertelt dat er weinig aandacht voor innoveren van de zorg in jouw geneeskundeopleiding is geweest. Lukte het om te werken met minimale ervaring?
In het begin van mijn baan merkte ik inderdaad dat ik op zoek ging naar cursussen en boeken over verandermanagement en innoveren in de zorg, juist omdat het allemaal zo onbekend was. Bij Luckt werd aangegeven dat er van alles gefaciliteerd kon worden, maar dat ik deze nieuwe wereld eerst maar eens moest gaan ervaren. Ik ging kijken welke projecten bij mij pasten en waar ik binnen deze projecten extra kennis of kunde nodig had. Op deze manier ging ik niet droog een cursus volgen, maar op zoek naar gerichte kennis en vaardigheden om het project verder te helpen én mijzelf te laten groeien. Toch was het een sprong in het diepe, want de projecten zijn groot en veelomvattend, wat problemen ook vaak multifactorieel maakt. Deze problemen tackelen was af en toe best pittig. Ik heb veel geleerd van mijn collega´s binnen het bedrijf, met name op het gebied van omgang met alle betrokkenen in een project. Hoe zorg je dat alle neuzen dezelfde kant op komen? Hoe zorg je voor voldoende betrokkenheid van de verschillende partijen? Hoe borg je je project op bestuurlijk niveau? Uitdagingen die compleet anders zijn dan de uitdagingen aan het bed van de patiënt, maar waar ik wel énorm blij om ben dat ik ze ben aangegaan.

Wat vind je het leukste aan jouw baan? En wat vind je het minst leuk?
Ik word erg blij van alle inzichten die ik op doe door ieders verschillende aanpak, mening en voorstel binnen een project. Je leert van verschillende invalshoeken en achtergronden, waarover ik me elke dag verwonder. Binnen een project kan een bestuurder de vraag stellen wat het financieel oplevert over drie jaar, terwijl een zorgmedewerker vraagt hoe iets mórgen zijn zorgproces kan veranderen. Deze verschillende belangen, vragen en behoeften prikkelen mij.

Ook de verschillende inzichten van collega’s zijn inspirerend. Bij Luckt werken mensen met verschillende achtergronden, zoals bedrijfskunde, industrial design en zorgmanagement. In het ziekenhuis werk je vaak met dezelfde mensen voor hetzelfde probleem, terwijl ik nu deze verschillende invalshoeken samenbreng om verder te komen. 

Het minst leuke vind ik dat resultaten lang op zich kunnen laten wachten, sommige projecten lopen namelijk jaren. Innovaties realiseren en implementeren in het zorgproces brengt verschillende afhankelijkheden met zich mee en kost daarom veel tijd. Ik was de snelheid van de spoedeisende hulp gewend, wat een enorm contrast gaf. Ik heb door het werk bij Luckt veel meer zicht gekregen op hoe complex en veelomvattend het realiseren van is en waarom projecten daarom lange tijd kunnen duren.
Daarnaast heb ik het patiëntcontact echt gemist. Ik heb geleerd dat ik veel voldoening haal uit de dankbaarheid die patiënten geven als ik zorg verleen. Als arts op de spoedeisende hulp kon ik de patiënt vaak direct helpen met hun probleem. In de zorgprojecten merk ik dat ik niet altijd direct samenwerk met de opdrachtgever en niet iedereen even blij is de gemaakte plannen voor verandering. Ik heb daardoor wel geleerd om de waardering uit de kleine behaalde resultaten te halen. 

Je vertelde eerder dat je huisarts wil worden en ik begrijp dat je recent bent aangenomen voor de huisartsopleiding, gefeliciteerd! Wat neem je vanuit dit werk mee?
Ik heb meer inzicht gekregen in beleid en organisatie van de zorg. Ik denk dat ik in de toekomst daardoor ook beter de, vrij gescheiden, takken van zorgverlening en zorginnovatie kan verbinden. Daarbij kan ik mijn opgedane communicatieve vaardigheden goed toepassen. Binnen projecten werkte ik met een scala aan professionals; stille muisjes die het liefst hadden dat ik de koers bepaalde, veeleisende projectleden of kritische bestuurders. Deze patronen herken ik ook bij mijn patiënten en ik verwacht dat mijn communicatieve vaardigheden hier dan ook goed van pas zullen komen. Tot slot hebben alle verschillende invalshoeken mij doen beseffen dat buiten de gestelde kaders denken je énorm veel kansen kan opleveren. Dit hoop ik ook als huisarts in te kunnen zetten.

“Je leert van verschillende invalshoeken en achtergronden, waarover ik me elke dag verwonder. “
– Julia

Was het een lastige keuze om patiëntencontact op te geven en deze kant van de zorg op te gaan?
Nee, dat vond ik helemaal niet lastig. Ik ben altijd al erg nieuwsgierig geweest naar deze kant van de zorg en het was voor mij dan ook een bewuste keuze om bij Luckt te gaan werken. Ik heb echter wel gemerkt dat deze stap in mijn carrière verschillende reacties heeft opgeleverd vanuit mijn omgeving. De een vond het leuk en zelfs stoer dat ik deze stap maakte, de ander dacht dat ik patiëntencontact en het draaien van diensten niet leuk vond en daarom graag de zorgverlening ‘uit wilde’, terwijl dit zeker niet het geval was. Veel mensen denken dat als je deze richting van de zorg op gaat, je dan nooit meer terug kan komen aan het bed, maar dit is totaal niet het geval. Het zijn twee verschillende werelden, zorgverlening en zorginnovatie, maar het is belangrijk dat deze werelden meer verbonden worden met elkaar. Ik wil later als huisarts mijn werk combineren met innovatie, zeker na deze mooie ervaring. 

Heb je nog tips voor dokters die twijfelen over hun beroepskeuze?
Wees nieuwsgierig! Het is super knap dat iemand buiten de standaard kaders durft te kijken, dus twijfel niet maar wees nieuwsgierig naar de wereld aan mogelijkheden om je heen. Je bent als arts voor beleidsmedewerkers, projectleiders en innovatiemanagers enorm van toegevoegde waarde. Je hebt ervaring van de werkvloer en weet hoe het contact met patiënten verloopt: die blik hebben we naar mijn idee meer nodig in innovatietrajecten. Het nadeel is dat deze kant van de zorg niet wordt belicht tijdens de geneeskundeopleiding en daardoor niet het eerste is waar artsen aan denken. Je kan als arts uniek zijn binnen innovatieve zorgprojecten. Er worden andere vaardigheden van je gevraagd, anders dan die je hebt geleerd aan het bed van de patiënt. Toch is er ook overlap: je moet kunnen prioriteren, over een helikopterview beschikken en ook hier slecht nieuwsgesprekken kunnen voeren. Ik zou het zeker aanraden om als arts binnen innovatieve zorgprojecten aan de slag te gaan.

In gesprek met een AIOS Musculoskeletale Geneeskunde

Deze week gaan we in gesprek met AIOS Musculoskeletale Geneeskunde Stephan Oosterbosch. Musculoskeletale Geneeskunde is een vakgebied dat zijn oorsprong reeds vond in 1965, toen een Amsterdamse huisarts de basis hiervoor legde. Tegelijkertijd is het een vakgebied dat voor velen nog onbekend is. En daar moet verandering in komen als je het Stephan vraagt. Hij vertelt ons graag meer over zijn werkzaamheden, opleiding en waarom hij deze keuze heeft gemaakt.

Wat leuk dat je iets wilt vertellen over jouw werk! Zou je ons allereerst kunnen uitleggen wat musculoskeletale geneeskunde precies inhoudt?
“Binnen de musculoskeletale geneeskunde kijken we voornamelijk naar de houding en functie van het bewegingsapparaat. Het is ontstaan vanuit dokter Sickesz, een huisarts uit de vorige eeuw. Zij zag in haar praktijk veel mensen met klachten van het bewegingsapparaat, die vaak niet of maar voor korte tijd verholpen konden worden. Ze ging op zoek naar een behandelmethode die mensen voor langere tijd zou kunnen helpen. Zo vond ze bij mensen met vaak relatief eenvoudige rugklachten bepaalde standsafwijkingen van bekken, wervelkolom en extremiteiten. Door deze, vaak functionele, standsafwijkingen kan het zo zijn dat de wervelkolom minder goed functioneert en het zenuwstelsel ter hoogte van de wervel wordt geprikkeld. Mensen die bij ons komen hebben vaak last van rug- of nekklachten, maar ook van schouder-, elleboog-, knie- of enkelklachten. Voor het goed functioneren van de wervelkolom is het belangrijk dat de wervels met het bekken één bewegingsketen vormen. Daarom behandelen we mensen in een systematische volgorde, waarbij bekken, rug en extremiteiten worden behandeld in om en nabij vijf behandelingen. Tijdens deze behandelingen maken we gebruik van mobiliserende technieken, waarmee we disbalans en klachten die gepaard gaan met spierspanningen proberen op te heffen. Door mensen in die keten te behandelen kun je vaak niet alleen de rugklachten maar ook andere klachten die mensen hebben verhelpen.”

Hoe verhoudt het zich tot andere vakken die zich bezighouden met het bewegingsapparaat, zoals orthopedie of fysiotherapie?
“De patiëntenpopulatie die wij zien zijn veelal al bij de fysiotherapeut, manueel therapeut, osteopaat, neuroloog, orthopeed en revalidatiearts geweest. Ze hebben vaak een lang traject doorlopen en zijn nog steeds niet van hun klachten af. Musculoskeletale geneeskunde heeft met veel van deze vakken raakvlakken, maar wij kijken op een andere manier. Waar binnen andere vakken vaak meer lokaal wordt gekeken waar de pijn zit, om vervolgens ook daar te behandelen, proberen wij het lichaam als een keten te zien. Door ruimer naar het lichaam te kijken, en het niet te zien als losse diagnoses maar als een keten die je probeert beter te laten functioneren, zie je dat een groot deel van de pijnklachten op lange termijn te verbeteren of te verhelpen zijn. Anders dan bij de meeste specialismen in het ziekenhuis hoeven wij patiënten niet altijd door te sturen, maar geven we zelf de behandeling. Dit kan door middel van mobilisaties, het voorschrijven van medicatie of het meegeven van houding- en beweegadviezen.”

“Ik werkte naast mijn coschappen al in een MSK praktijk, en vond het mooi om te zien dat ik echt iets voor mensen kon betekenen. Dat is waarvoor ik dokter wilde worden.”

Hoe kwam je erbij om te kiezen voor musculoskeletale geneeskunde, was het een lastige keuze? 
“Ik wist al van jongs af aan dat ik geneeskunde wilde studeren. Toen ik eerst uitgeloot werd, koos ik ervoor om fysiotherapie te studeren. Ik wist namelijk al dat ik met het bewegingsapparaat bezig wilde zijn. Na mijn opleiding tot fysiotherapeut werd ik alsnog ingeloot voor geneeskunde. Doordat mijn vader MSK (musculoskeletaal) arts is, wist ik niet alleen al wat het vak inhield, maar had ik ook al vaak gezien wat voor effecten musculoskeletale geneeskunde bij patiënten teweeg kon brengen. Tijdens mijn coschappen merkte ik dat rugklachten bij de orthopedie vaak moeilijk konden worden verholpen. Ik werkte toen naast mijn coschappen al in een MSK praktijk, en vond het mooi om te zien dat ik echt iets voor mensen kon betekenen. Dat is waarvoor ik dokter wilde worden.”

Hoe ziet de sollicitatieprocedure voor de opleiding eruit, is het lastig om een plek te bemachtigen? 
“Om te solliciteren voor een opleidingsplek moet je allereerst een sollicitatiebrief schrijven. Vervolgens word je al dan niet uitgenodigd op een sollicitatiegesprek. Of je meteen wordt toegelaten is mede-afhankelijk van je vooropleiding. Het is natuurlijk handig om voorkennis te hebben van het bewegingsapparaat of het zenuwstelsel. Ik kon meteen na mijn geneeskunde-opleiding starten omdat ik ook fysiotherapie heb gestudeerd, maar in principe wordt er wel verwacht dat een sollicitant 1 tot 2 jaar klinische ervaring heeft als ANIOS. Er starten ook huisartsen, SEH-artsen of orthopeden aan de opleiding, die kunnen hun opleiding dan vaak inkorten. Op dit moment starten er jaarlijks 5 artsen aan hun opleiding tot MSK arts. Het beroep is helaas nog vrij onbekend. Dat is lastig en erg jammer, want ik denk dat het beroep van onmiskenbare waarde kan zijn voor mensen met klachten aan het bewegingsapparaat.”

“Ik denk dat als patiënten eerder naar ons doorverwezen zouden worden, er gerichter behandeld en/of doorverwezen kan worden naar het juiste specialisme.”

En hoe zien jouw dagen eruit als musculoskeletaal arts in opleiding? 
“Iedere week zit ik op twee verschillende werkplekken. Twee dagen zit ik in een ‘normale’ MSK-praktijk, waarbij ik bezig ben met het behandelen van standsafwijkingen. Daarnaast werk ik twee dagen op de Rugpoli. De Rugpoli is een vorm van anderhalvelijnszorg, waarin we in een multidisciplinair team bestaande uit onder andere MSK-artsen, orthopeden, neurologen en reumatologen de meer complexe casussen zoals herniaties en stenoses behandelen. Elke Rugpoli heeft zijn eigen MRI, waardoor we na verwijzing van de huisarts zelf aanvullend onderzoek kunnen aanvragen en beoordelen.

Met die multidisciplinaire teams proberen we de druk op de zorg een beetje af te laten nemen. Vaak worden patiënten met rugklachten meerdere keren doorgestuurd; van de huisarts naar de fysiotherapeut, terug naar de huisarts, naar de orthopeed.. enzovoort. Patiënten komen vaak pas bij een MSK arts terecht nadat ze al veel andere specialisten hebben gezien en nog niet van hun klachten af zijn. Ik denk dat als patiënten eerder naar ons doorverwezen zouden worden, er gerichter behandeld en/of doorverwezen kan worden naar het juiste specialisme. Naar MSK-praktijken worden mensen helaas nog weinig doorgestuurd vanuit de huisarts of het ziekenhuis. Mensen komen daar vooral via mond-op-mondreclame. Bij de Rugpoli is dat anders. In sommige ziekenhuizen is het tegenwoordig zelfs zo dat mensen niet door de neurochirurgie worden geopereerd voordat ze bij de Rugpoli zijn geweest.”

En hoe ziet de rest van de opleiding eruit? 
“De opleiding tot MSK-arts duurt in totaal 2 jaar. Naast twee dagen in een gewone MSK-praktijk en twee dagen op de Rugpoli heb ik één dag in de week tijd voor zelfstudie en opdrachten. In jaar 2 kom ik op twee nieuwe werkplekken terecht. Ongeveer één keer per maand is er een cursusdag, waarop er aandacht wordt besteed aan variërende medische onderwerpen. Iedere cursusdag komt anatomie, arthrokinematiek en oefencasuïstiek aan bod, maar oefenen we ook met klinisch redeneren en lichamelijk onderzoek. De cursusdagen zijn grotendeels in Bilthoven. Omdat ik relatief ver moet reizen naar mijn werkplekken, heb ik er recent voor gekozen om terug te gaan naar drie werkdagen in plaats van vier per week, waardoor ik enkele maanden langer over mijn opleiding zal doen.”

Je krijgt van veel andere specialismen, zoals de neurologie, orthopedie, sport- en revalidatiegeneeskunde dingen mee, maar blijft toch gefocust op het grotere plaatje.

Wat vind je het allerleukst aan jouw baan?
“Ik vind het belangrijk dat de kwaliteit van mijn consulten goed is. Daarom vind ik het fijn dat we patiënten niet maar tien minuten, maar bijvoorbeeld een half uur of driekwartier zien. Dat geeft me tijd om patiënten goed te onderzoeken, evalueren, instrueren en behandelen. Ik vind het daarnaast leuk om fysiek bezig te zijn, daar kan ik mijn energie in kwijt. Tegelijkertijd ben ik toch iedere keer bezig met klinisch redeneren; ‘Als dit niet werkt, hoe kan ik de klacht dan anders aanpakken? Wat kan ik nog meer voor deze patiënt betekenen?’ Je krijgt van veel andere specialismen, zoals de neurologie, orthopedie, sport- en revalidatiegeneeskunde dingen mee, maar blijft toch gefocust op het grotere plaatje. Dat blijven puzzelen maar ook actief bezig zijn vind ik erg leuk aan deze baan. Daarnaast vind ik het fijn dat ik relatief weinig slechtnieuwsgesprekken hoef te voeren, daar zou ik slecht mee overweg kunnen.”

En wat vind je het lastigst?  
“Officieel valt musculoskeletale geneeskunde, anders dan bijvoorbeeld manuele therapie, onder de alternatieve geneeswijzen. Daardoor krijgen patiënten behandelingen vaak niet volledig vergoed, waardoor zij er soms voor kiezen om geen behandeling te ondergaan. Dat vind ik jammer, omdat je alle patiënten graag de zorg wilt verlenen die zij verdienen, zonder dat dit afhankelijk is van de vergoeding van de zorgverzekeraar. Dat de behandelingen maar deels vergoed worden heeft te maken met de evidence ervoor. Voor een kleine beroepsvereniging is het lastig om dergelijk onderzoek te bekostigen. Doordat er zoveel verschillende oorzaken bestaan voor rugklachten, en niet elke patiënt met dezelfde diagnose hetzelfde reageert op een behandeling, moeten wij maatwerk leveren door te zoeken naar een juiste behandeling of combinatie van behandelingen. De commissie wetenschap van onze beroepsvereniging werkt hard aan richtlijnen en effectenstudies, om op die manier beter zichtbaar te worden binnen de reguliere geneeskunde.”

Draai je ook diensten? En hoe zien die diensten eruit?
“Al ons werk is poliklinisch, dus in principe zijn er geen diensten. Als je een eigen praktijk hebt kun je het natuurlijk zo gek maken als je zelf wilt, maar voor nu vind ik het fijn om ook voldoende tijd te hebben buiten mijn werk.”

Hoe veel administratie heb jij? Is dat net zoveel als in het ziekenhuis? 
“Ook in ons werkveld ontkom je niet aan administratie. In elk consult bespreek en noteer je kort het reactiepatroon van vorige behandeling en noteer je hetgeen je gezien en gedaan hebt. Daarnaast schrijf je enkel brieven ter evaluatie aan de huisarts of een aanbeveling bij doorverwijzen naar een ander specialisme.”

Heb je tips voor (jonge) dokters die twijfelen over hun opleidingskeuze? 
“Ga vooral meekijken met verschillende specialismen. Maak niet te snel een keuze, en bedenk niet alleen wat je belangrijk vindt over 5 jaar, maar ook over 20 of 30 jaar. Probeer daarnaast altijd het hele plaatje te blijven zien, denk in een keten en zie je patiënt niet als een verzameling van losstaande diagnoses.

Is je interessegebied breder dan één enkel specialisme, vind je het leuk om zelf patiënten te behandelen door middel van conservatieve en invasieve behandelmethodes, werk je graag in een klein multidisciplinair team en wil je opleiding en een gezin kunnen combineren? Kom dan vooral een keer een dag meelopen in een MSK-praktijk of op de Rugpoli. Wil je meer informatie over het opleidingsplan of in contact komen met aangesloten MSK-artsen dan kun je altijd kijken op de site van de vereniging (www.NVAMG.nl).” 

In gesprek met een arts en ondernemer Veerle Smit

Deze week een bijzondere blog, namelijk met een arts die naast dokter ook ondernemer is. Ik ga in gesprek met Veerle Smit, mede-oprichtster van de zeer succesvolle Compendium boeken reeks. Ze heeft gestudeerd aan de VU in Amsterdam en rondde haar master af in 2020. Nadien heeft ze gewerkt in de huisartsenpraktijk, bij kind & jeugdpsychiatrie en sinds enkele maanden is ze fulltime bezig met ondernemen.

Wat leuk dat je iets wilt vertellen over het leven als dokter én ondernemer. Hoe ben jij begonnen met ondernemen?
In het tweede jaar van mijn studie kregen Romée (Snijders, mede-oprichtster van Compendium red.) en ik door dat we een goed overzicht van alle leerstof misten. Daar liepen we met name tegenaan als we ons voorbereidden op de vierjaarlijkse voortgangstoets. We bedachten dat we deze samenvatting zelf zouden ontwikkelen en wilden dat met z’n tweeën doen. Al snel bleek dat een iets te ambitieus plan, want het kostte veel tijd! We hebben direct hulp gevraagd en zo is Compendium 1.0 ontstaan: vier boeken met complete samenvattingen ontwikkelt door circa 100 geneeskundestudenten en specialisten. Compendium 2.0 is zelfs met een team van 350 studenten, artsen & specialisten ontwikkelt! Zo is het eigenlijk allemaal begonnen en dat loopt nog steeds heel goed. Later in onze opleiding, tijdens onze coschappen, kwamen we er namelijk achter dat een samenvatting voor in je witte jas ook wel heel erg handig is. Zo ontstonden de pockets. Nog wat later bleek een super korte samenvatting van een vakgebied ook heel erg fijn: de flashcards!
Momenteel zijn we daar vooral druk mee bezig met onze flashcards, zo lanceerde we 22 september onze nieuwste flashcards: Cardiologie & Longgeneeskunde. De laatste pockets die verschenen zijn Radiologie, Longgeneeskunde en Huisartsgeneeskunde. Hier vind je een overzicht van alle producten van Compendium en met kortingscode INOEK10 krijg je zelfs 10% korting!

Wat stoer dat jullie dit gewoon gedaan hebben! Waar ben je naast Compendium nog meer druk mee?
Naast Compendium houd ik me bezig met Dokters op hakken en stichting Zorgmakers. Dokters op hakken hebben Romée en ik overgenomen van aios Urologie Tahnee de Vringer, Daar promoten we gelijke kansen voor vrouwen binnen de geneeskunde. Vrouwelijke dokters zijn er inmiddels namelijk erg veel, maar de hogere bestuurlijke functies worden nog veelal bekleed door mannen. We promoten die kans gelijkheid door succesvolle vrouwelijke artsen te interviewen die fungeren als rolmodel voor anderen.
Stichting Zorgmakers heb ik opgezet samen met arts Sarah van der Lely en zorgbestuurder Rob van der Kolk, om de ondernemendheid van zorgmedewerkers te promoten. Ik ben ervan overtuigd dat we de zorg kunnen verbeteren met de mensen die daadwerkelijk in de zorg werken en dat vele oplossingen al beschikbaar zijn. Het wiel hoeft echt niet telkens opnieuw uitgevonden te worden. We bieden een platform voor zorgmedewerkers om een probleem waar men tegenaan liep en wat inmiddels intern is opgelost te delen zodat andere ziekenhuizen en zorgmedewerkers de oplossing kunnen kopiëren. Zo helpen we elkaar en verbeteren we uiteindelijk de zorg. Het is goed dat de mensen op de werkvloer betrokken worden, maar zich ook betrokken en verantwoordelijk voelen. Die ondernemendheid in de vorm van: ik zie een probleem en ik ga ermee aan de slag, dat moeten we stimuleren. Oplossingen zullen dan uiteindelijk ook veel breder gedragen worden. Ik geloof dat de zorg alleen gemaakt kan worden als we ons allemaal een zorgmaker voelen, durf dus ondernemend te zijn. Benieuwd naar de problemen waarvoor reeds oplossingen zijn bedacht, neem snel een kijkje op het platform!

En daarnaast geef je ook nog advies! Hoe is dat zo gekomen?
Al jaren werd ik overladen met vragen van vrienden en vrienden van vrienden over een idee, bedrijf of project dat ze hebben. Op een gegeven moment gaf ik zoveel mensen advies die ik niet persoonlijk kende, dat ik begonnen ben met “Advies- & Inspiratiegesprekken”. Ik geef dan advies over heel veel verschillende dingen. Zo verzin ik soms binnen een seconde een goede slogan of plan voor promotie tijdens een congres, maar werk ik ook samen met ondernemers hun 10-jaarplan uit. Ik denk graag strategisch mee en ben dan voor mensen een fijne sparringpartner omdat ik niet snel een idee te groot of te ambitieus vind. Ik ben eerder degene die vraagt: “Kan je er niet nog een nul achter zetten?”. Een Advies & inspiratiegesprek is 60-90 minuten. Soms zijn mensen na een gesprek al zo geholpen dat ze weer zelf aan de slag gaan, soms willen ze en langer traject aangaan en zich bijvoorbeeld elke maand of kwartaal laten adviseren. Ik ben vrij flexibel want ik vind niks leuker dan meedenken over nieuwe ideeën haha.

Voor alle Compendium producten klik hier en krijg 10% korting met kortingscode INOEK10

Op Instagram zag ik dat je ook vaker spreekt!
Klopt! Spreken doe ik over allerlei dingen. Zo gaf ik laatst een talk aan aios psychiatrie die bijna klaar waren met de opleiding en een summer school hadden over je eigen praktijk starten. Zo geef ik talks genaamd “EHBO”, waarbij de “O” voor ondernemen staat, doe ik inspiratiesessies als de Paarse Krokodil van Zorgmakers ergens wordt gelanceerd of vertel ik ons Compendium verhaal op congressen of ondernemers events. Het is altijd super leuk om een tegengeluid in de zorg te laten horen waarbij ondernemen als iets positiefs gezien wordt en ik hoop altijd dat de vijf jaar jongere versie van mijzelf in de zaal zit die zich door mijn verhaal iets minder alleen voelt.

Wat een prachtige initiatieven! Ben jij altijd zo ondernemend geweest?
Ik kom niet uit een ondernemersgezin en had ook niet gedacht dat het zo zou lopen. Maar als ik terugkijk op hoe ik was als kind herken ik toch wel dat ondernemerschap. Koninginnedag was mijn lievelingsfeestdag als klein kind, dan zat ik klaar op mijn kleedje om mijn spulletjes te verkopen haha, dus ergens heeft het er dus toch zeker altijd in gezeten.

En hoe heb je jezelf het ondernemerschap eigen gemaakt?
Het belangrijkste in het ondernemerschap is zelfvertrouwen, het gevoel dat het uiteindelijk wel op z’n pootjes terecht komt. En je moet je verantwoordelijk voelen en zorgen dat de dingen gebeuren. Ik ben het gewoon gaan doen en al doende leer je. Maar ik heb er ook veel boeken over gelezen en cursussen gevolgd. Ik ben altijd ambitieus geweest en stel altijd doelen voor mezelf. Zo was mijn doel afgelopen jaar om twee boeken per maand te lezen, dat lukte dus deed ik er een schepje bovenop. Zo is een van mijn huidige doelen om elke week een boek te lezen en ook dat lukt tot nu toe! Dé tip hiervoor is trouwens Storytel haha.

‘Steek je kop boven het maaiveld uit en denk groot!’

En wat zijn je doelen in het doktersvak? Of blijf je fulltime ondernemen?
Dat weet ik eigenlijk nog niet! Kindergeneeskunde heeft langere tijd in het lijstje gestaan, maar dat was uiteindelijk toch niet wat ik zocht. Momenteel twijfel ik tussen huisartsgeneeskunde, psychiatrie en fulltime ondernemen. Of een combinatie natuurlijk. Bij zowel de huisartsgeneeskunde als de psychiatrie heb ik daarom een tijd gewerkt en nu ben ik sinds enkele maanden dus fulltime aan het ondernemen. Ik heb besloten dat ik dat een jaar ga doen en daarna kan ik goed kiezen tussen de drie opties. Inmiddels ben ik er al wel achter dat je niet alleen kiest voor het specialisme, maar ook voor het leven dat daarbij komt kijken. En uiteindelijk moet je kiezen waar je blij van wordt, waar jouw hart sneller van gaat kloppen.

Wat is jullie grote doel voor Compendium?
Wij willen alles bieden wat een geneeskundestudent tot aan een pensionado nodig heeft om zijn of haar vak goed uit te kunnen oefenen. En dan wereldwijd. Je moet groot dromen!

Wat vind je lastig aan ondernemen?
Hmm.. Ik merk dat er toch een beetje een negatief stigma zit op het ondernemerschap binnen de zorg. Commercieel zijn of iets commercieels doen wordt als een lelijk woord gezien binnen de zorg. Ik heb Compendium lang ‘een project’ genoemd, terwijl het al snel een groot en succesvol bedrijf was. Het is jammer dat er vaak zo tegenaan gekeken wordt want ondernemen kan de zorg ook echt verbeteren. Nou hoeft niet iedereen ondernemer te worden, maar ondernemend zijn is in mijn ogen alleen maar goed.

Als je een tip mag geven aan de lezers, wat zou dat dan zijn?
Op het moment dat je een idee hebt, maar het gevoel hebt dat je niemand om je heen hebt die daarin gelooft zorg dan dat je andere mensen om je heen verzameld die het wel een goed idee vinden. Denk niet, doordat anderen er niet in geloven dat het een slecht idee is, maar steek je kop boven het maaiveld uit. En ohja: denk groot! 😉


In gesprek met een AIOS Arts voor Verstandelijk Gehandicapten

Deze week ga ik in gesprek met dr. Renée Blom, zij is in opleiding tot arts voor verstandelijk gehandicapten (AVG). Voor vele een onbekend specialisme, en precies daarom is het zo leuk om er meer van te weten te komen! Wat wist je bijvoorbeeld dat..
* Er in Nederland zo’n 142.000 mensen zijn met een verstandelijke beperking? Om dit in perspectief te plaatsen; in 2021 waren er in Nederland 290.000 mensen met dementie.
* Nederland het enige land ter wereld is met dit specialisme en dat dit pas sinds 2000 bestaat?
* Een huisarts poliklinisch kan verwijzen naar een arts voor verstandelijk gehandicapten?

Renée Blom

Renée, wat leuk dat je iets willen vertellen over jouw werk! Vertel eens, hoe zien jouw dagen eruit als Arts voor Verstandelijk Gehandicapten in opleiding? 
Mijn dagen zien er meestal heel afwisselend uit! Ik werk op de medische dienst van een instelling waar cliënten met een verstandelijke beperking wonen. De cliënten die daar wonen variëren van jong tot oud en van mensen met een licht verstandelijke beperking tot een ernstige meervoudige beperking. Doordat de mensen binnen de instelling wonen en niet per definitie ziek zijn, noemen wij hen dan meestal ook niet patiënten maar cliënten of bewoners.
Op een gemiddelde dag heb ik spreekuur, maar ik doe ook visites bij cliënten voor wie het lastiger is om naar de medische dienst te komen. Verder heb ik regelmatig overleg met alle disciplines betrokken rondom een cliënt (zoals gedragsdeskundigen, fysiotherapie, logopedie, ergotherapie, verwanten) in de vorm van een MDO. Ook werk ik om de week een dag voor een kinderdagcentrum voor kindjes met een verstandelijke beperking. Verder heb ik af en toe poli waarbij mensen worden gezien die niet wonen binnen een instelling, maar waar wel behoefte is aan de expertise van een Arts VG (zoals bijvoorbeeld de Down poli in het MUMC).

Waarom heb je gekozen voor Arts voor Verstandelijk Gehandicapten, was het een lastige keuze? 
Ik heb altijd al affiniteit gehad met de doelgroep, doordat mijn moeder werkt als activiteitenbegeleidster voor mensen met een verstandelijke beperking. Tijdens mijn geneeskunde opleiding heb ik dan ook een keuzeblok en mijn sociale coschap in deze richting gevolgd. Later in de opleiding heb ik nog de ambitie gehad om kinderarts te worden. Echter tijdens mijn semi-artsstage merkte ik hoe hoog de werkdruk is binnen de kindergeneeskunde en hoe moeilijk het kan zijn om een opleidingsplek te kunnen krijgen. Ook twijfelde ik of ik uiteindelijk echt in het ziekenhuis zou willen werken. Toen ik vervolgens een vacature voor basisarts binnen de gehandicaptenzorg tegenkwam, werd ik hier wel heel nieuwsgierig naar. Met het idee dat ik altijd weer terug kon naar het ziekenhuis ben ik dat toen gaan doen. Vervolgens heb ik het ziekenhuis nooit meer echt gemist en vond ik het specialisme waar ik naar op zoek was!
Binnen het werk als Arts voor Verstandelijk Gehandicapten vind ik nu eigenlijk alles wat ik leuk vind.

Wat houdt het vak precies in?
We zijn er in principe voor alle mensen met een verstandelijke beperking. In Nederland zijn dit zo’n 142.000 mensen, die dus een IQ hebben onder de 70. Binnen deze groep heeft ongeveer de helft een lichte verstandelijke beperking en de andere helft een matige, tot ernstige of zeer ernstige verstandelijke beperking. De oorzaak van deze verstandelijke beperking kan met de huidige technieken bij 80% van de mensen verklaard door een genetische afwijking. Soms zijn dit bekende afwijkingen zoals het syndroom van Down, maar vaak zijn dit ook zeldzame syndromen waarbij allerlei orgaansystemen betrokken kunnen zijn. Kennis van deze syndromen is dan ook belangrijk binnen ons vakgebied omdat je dan weet of je bijvoorbeeld alert moet zijn op cardiale problematiek of visusproblemen. Soms kan een verstandelijke beperking ontstaan door hersenschade rond de geboorte of op latere leeftijd (niet aangeboren hersenletsel), waarbij epilepsie en/of spasticiteit weer meer voorkomt. Een andere groep binnen ons werk zijn de cliënten met een lichte verstandelijke beperking, die in de steeds moeilijker wordende maatschappij tegenwoordig minder goed mee kunnen komen. Binnen deze groep spelen soms ook dingen als psychiatrische stoornissen of verslaving. Soms laten cliënten ook gedragsproblemen zien zoals agressiviteit of automutilatie waarbij we dan meekijken of dit een lichamelijke oorzaak kan hebben.
We zijn eigenlijk een soort generalistische specialist. We kijken naar het hele plaatje rondom een cliënt, maar hebben daarbij hele specifiek kennis over zaken als epilepsie, genetica, revalidatiegeneeskunde, psychiatrie e.d. Op deze vlakken werken we samen met andere specialisten. Zo komt er binnen de instelling elke paar maanden een neuroloog, revalidatiearts, psychiater, internist, reumatoloog en klinisch geneticus langs die dan spreekuur doet op locatie.
Een deel van de mensen met een verstandelijke beperking woont niet binnen een zorginstelling, maar bijvoorbeeld bij ouders thuis. Deze mensen hebben allemaal een eigen huisarts, maar voor een huisarts kan het soms lastig zijn om de zorg rondom een specifiek syndroom of gedragsproblemen op zich te nemen. Voor deze groep mensen zijn we poliklinisch te betrekken op verwijzing van de huisarts. Ook zijn er voor veel syndromen speciale expertisecentra binnen de academische ziekenhuizen waar meestal ook een Arts Verstandelijk Gehandicapten aan verbonden is.

‘We zijn eigenlijk een soort generalistische specialist met specifieke kennis over syndromen en alles dat daarbij hoort’

Hoe ziet de sollicitatieprocedure voor een opleidingsplek eruit? 
De sollicitatieprocedure bestaat als uit het schrijven van een motivatiebrief en aanleveren van CV. Vervolgens word je uitgenodigd voor het sollicitatiegesprek wat volgens de STAR-methode wordt uitgevoerd. Hierbij wordt dus specifiek ingegaan op situaties die je hebt meegemaakt en hoe je hierop kunt reflecteren. Als je vervolgens bent aangenomen wordt gekeken op welke locatie er een opleidingsplek beschikbaar is om geplaatst te kunnen worden.

En hoe ziet de opleiding er vervolgens dan uit? 
De opleiding duurt in totaal 3 jaar en is georganiseerd vanuit het Erasmuc MC in Rotterdam. Er is een wekelijkse onderwijsdag op maandag en deze is de ene week fysiek in Rotterdam en de andere week digitaal. In het eerste en het derde jaar van de opleiding ben je werkzaam binnen een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking onder supervisie van je opleider. In het tweede jaar ben je een geheel jaar bezig met het doen van stages binnen aangrenzende vakgebieden (zoals psychiatrie, klinische genetica, revalidatie, epilepsiezorg, ouderengeneeskunde). Deze stages mag je zelf uitkiezen zodat ze aansluiten op jouw interesses en leerdoelen.
De opzet van de opleiding lijkt dus erg op die van de huisartsenopleiding, echter is de inhoud heel anders. We leren vooral over alle zaken die specifiek komen kijken bij mensen met een verstandelijke beperking, zoals kennis over syndromen, epilepsie, bewegingsproblemen, gedragsproblemen enz.
Ik volg de opleiding fulltime, maar er bestaat ook de mogelijkheid om deze parttime te volgen. Het is nog een jong specialisme (het is erkent sinds 2000), dus daarmee is het nog volop in ontwikkeling. Er zijn veel mogelijkheden om je verder te specialiseren in een specifieke richting maar het is ook mogelijk om heel breed te blijven werken.
Een PhD traject is ook een optie! Dit wordt een AIOTO traject genoemd waarbij je de opleiding afwisselt met het doen van onderzoek. Dit is dan een gecombineerd traject van 5 tot 6 jaar waarbij de AIOS in blokken om en om werkt aan het onderzoek en stukken van de opleiding doorloopt. Vaak zijn er vanuit het Erasmus MC of vanuit het Radboud UMC lopende onderzoeken vanuit waar een PhD kandidaat wordt gezocht.

Is het lastig om een opleidingsplek te bemachtigen. Wat zijn de criteria? 
In principe is dit niet heel lastig. Doordat het een erg onbekend specialisme is, worden de opleidingsplekken helaas elk jaar nog niet helemaal opgevuld. Er zijn geen specifieke criteria om te kunnen solliciteren. Wel is het natuurlijk een pré als je al wat ervaring hebt met de doelgroep.
 
Wat vind je het allerleukst aan jouw baan? En wat het lastigst?  
Het allerleukste vind ik het contact met de cliënten. Zij zijn heel puur in hun reactie en altijd eerlijk. Dus ik kan best wel eens te horen krijgen dat ik bijvoorbeeld een rare trui aan heb, maar vervolgens ook dat ze blij zijn met mij als dokter. Doordat ik langdurig betrokken ben bij de cliënten, leer ik hen goed kennen en dit helpt mij vervolgens om ook te kunnen zien wanneer het minder goed met hen gaat. De communicatie met de cliënten kan soms een uitdaging zij, want een deel van de cliënten kan bijvoorbeeld niet praten. Daardoor kunnen zij hun klachten niet verbaal uiten en kan het soms een hele zoektocht zijn om te achterhalen waarom iemand bijvoorbeeld pijnklachten lijkt te uiten. Daarin is het dan belangrijk om goed te luisteren naar de begeleiding van de woongroep, andere betrokken disciplines en verwanten om alle kleine signalen te verzamelen. Vervolgens ga je samen puzzelen naar de oorzaak van de klachten en hoe je de cliënt het beste kunt helpen.
Verder vind ik de afwisseling erg leuk. We zorgen dus voor alle mensen met een verstandelijke beperking, dus dit maakt dat we ons met veel verschillende dingen bezighouden. Het ene moment kun je bijvoorbeeld een gesprek voeren met iemand met een licht verstandelijke beperking en slaapproblemen, het andere moment word je geroepen bij iemand in een epileptisch insult of begeleid je iemand in de terminale fase.

Draai je ook diensten? En hoe zien die diensten eruit?
Dit verschilt per locatie. Op sommige plekken draaien de artsen diensten in de vorm van bereikbaarheidsdienst. Er is dan een verpleegkundige voorwacht en je bent dan oproepbaar vanuit huis. Op de locatie waar ik momenteel werk is er een overeenkomst met de huisartsenpost, waardoor zij worden benaderd in de avond-nacht en weekenden. Wel zijn we als Arts VG voor de HAP bereikbaar voor specifieke vragen waar zij minder ervaring mee hebben (zoals epilepsie, gedragsproblemen e.d.).

Hoe veel administratie heb jij? Is dat net zoveel als in het ziekenhuis? 
Dit verschilt nogal per dag. Voor de cliënten die wonen binnen de instelling waar ik werkzaam ben, hoef ik geen brieven of iets dergelijks te maken. Daarvan hoef ik alleen mijn notities van een consult of visite te noteren. Wel hebben we ook wat administratieve taken die voortkomen doordat de cliënten binnen de instelling wonen, zoals het invullen van zaken in het zorgplan of opstellen van verklaringen voor aanvragen voor hulpmiddelen.

Heb je tips voor (jonge) dokters die twijfelen over hun opleidingskeuze? 
Mijn tip zou vooral zijn om te gaan kijken bij alle specialismen die je interessant lijken om zo een breed beeld van de opties te krijgen. Daarbij is het inhoudelijke natuurlijk belangrijk, maar denk ook na over de randvoorwaarden zoals werktijden, dienstbelasting e.d. Ook zou ik bij deze mensen wel willen aanmoedigen om ook te denken aan de specialismen buiten het ziekenhuis!

Blog 32; In gesprek met een AIOS urologie

Laatste vroeg ik jullie of het leuk zou zijn om af en toe ook eens een specialisme uit het ziekenhuis de revue te laten passeren en de meeste vonden dat een goed idee. Vandaag dan eindelijk de aftrap! We beginnen met een klein specialisme in het ziekenhuis waar zeker niet alle coassistenten de kans krijgen om een kijkje te nemen: de urologie.
Ik ga in gesprek met hardwerkende dokter Ella Cauffman, een AIOS bij de urologie die heel enthousiast is over haar werk en ons graag meeneemt.

Wat leuk dat je iets willen vertellen over jouw werk! Vertel eens, hoe zien jouw dagen eruit als uroloog in opleiding? 
Het zijn volle dagen: de urologie is een vak met vele aspecten, en dat maakt het ook zo leuk! Gemiddeld genomen heb je 1 dag per week afdeling, waarbij je om kwart voor 8 begint met visite lopen. Vervolgens heb je de tijd voor administratie. De diagnostiek bij de patiënten voer je zelf uit, zoals het maken van een echo (van de blaas, nieren en prostaat) of cystoscopie (= met een camera in de blaas kijken) of het plaatsen van catheters (blaascatheter, JJ of nefrostomie catheter). Als je op de afdeling staat heb je ook het consultensein en de huisartsentelefoon en zie je zelf de patiënten op de spoed. Dat kan vriezen of dooien, de ene keer is het rustig, maar op sommige dagen komt alles tegelijk en moet je goed prioriteiten kunnen stellen. De rest van de week is gevuld met 1 à 2 dagen op OK, 1 à 2 dagen op de poli en wisselend een dagdeel kleine ingrepen op de poliklinische OK. Op de operatiekamers heb je hele grote ingrepen zoals blaas-, nier- en prostaatverwijderingen (open, laparoscopisch of met de robot), maar ook veel endoscopisch behandelingen (bv transurethrale resectie van blaastumoren en ureterorenoscopie voor nierstenen). Verder heb je nog een heel scala aan andere ingrepen afhankelijk van het ziekenhuis waar je zit, denk bijvoorbeeld aan incontinentie chirurgie en kinderurologische ingrepen. Deze ingrepen leer je gaandeweg uitbreiden tot je ze zelfstandig kunt uitvoeren. Ook op de poli heb je hele wisselende activiteiten: uiteraard zie je zelf de patiënten, maar je doet ook bijna alle diagnostiek zelf zoals eerder genoemd. Naast echo’s, cystoscopieën en plaatsen van catheters, nemen we prostaatbiopten af en maken opspuitfoto’s van de nieren. De patiënten die bij jou komen, kan je soms heel snel van hun probleem afhelpen, maar er zijn ook patiënten die je jaren vervolgt. De meerderheid van de populatie is mannelijk, maar je ziet ook genoeg vrouwen en de patiënten leeftijd varieert van kinderleeftijd tot wel 90 jaar. Dit afwisselende is mijn favoriete aspect aan de urologie. Je hoeft niet te kiezen, het vak heeft alles.
Behalve de klinische werkzaamheden zijn er uiteraard ook neventaken die voor of na de werkdag gebeuren, zoals het voorbereiden en voorzitten van MDO’s en het geven van onderwijs. Als assistent kan je fulltime of parttime werken, de meeste specialisten werken parttime.

Waarom heb je gekozen voor urologie, was het een lastige keuze? 
Ik ben eigenlijk per ongeluk tijdens mijn coschap chirurgie bij de urologie terecht gekomen. Ik was ingedeeld bij de orthopedie, maar dat leek me niets voor mij, dus ik heb geruild. Toen al vond ik het een heel leuk vak.
Ook wist ik al snel dat ik een vak wilde doen met een combinatie van snijdend en beschouwend. Aanvankelijk dacht ik aan gynaecologie, maar dit bleek toch niet helemaal mijn wereld te zijn. Eenmaal bij de urologie als ANIOS voelde ik me meteen op mijn plek.  De combinatie van een vak waarin je moet kunnen doorpakken en dingen kan oplossen, met tegelijk ook veel patiëntencontact en samenwerking met collega’s, paste helemaal bij mij. Alle verschillende vaardigheden en handelingen die je moet beheersen, maakt het uitdagend en afwisselend

Hoe ziet de sollicitatie procedure voor een opleidingsplek eruit? 
De opleiding urologie is geregeld per regio. Je schrijft een brief naar de opleidingscommissie en gaat daarna op gesprek bij de drie opleiders en drie AIOS uit die regio.

‘Het allerleukste aan de urologie is de afwisseling, het vak heeft alles!’

En hoe ziet de opleiding er vervolgens dan uit? 
De opleiding urologie duurt 5 jaar en 9 maanden. De eerste 1,5 jaar, je vooropleiding, volg je bij de chirurgie om de snijdende basis te leren. Bij het urologische gedeelte daarna zit je ongeveer de helft van de tijd in het academisch ziekenhuis en de andere helft van de tijd in een perifeer centrum. Tijdens die jaren werk je als arts-assistent waarbij je de verschillende deelgebieden van de urologie ziet langskomen: oncologie, functionele en reconstructieve urologie, endo-urologie, kinderurologie en andrologie. De laatste maanden van je opleiding doe je een differentiatie binnen een van deze deelgebieden. Als je eenmaal specialist bent, is het overigens goed te doen om een baan te vinden, hetzij beginnend als chef de clinique of soms zelfs meteen in een maatschap.

Is het lastig om een opleidingsplek te bemachtigen. Wat zijn de criteria? 
In regio Maastricht waren er bij mijn sollicitatieronde drie AIOS plekken, dit jaar zijn het er twee. Hoeveel kandidaten er zijn voor die plekken, wisselt van jaar tot jaar, gemiddeld zijn er zo’n twee tot vier kandidaten voor één plek. Klinische ervaring als ANIOS bij de urologie is een vereiste. De meesten hebben één tot drie jaar ervaring voor ze worden aangenomen. Het is niet nodig om gepromoveerd te zijn, al zijn er altijd wel een aantal mensen die dit hebben gedaan. Het belangrijkste is dat je enthousiast bent over het vak en hebt laten zien dat je zowel de technische handigheid hebt die nodig is voor de urologie, als de sociale skills met patiënten en collega’s.

Wat vind je het allerleukst aan jouw baan? En wat het lastigst?  
Het allerleukst vind ik de afwisseling; “never a dull moment”. En dat gecombineerd met fijn patiëntencontact, waarbij je zowel luchtige gesprekken hebt en mensen van hun probleem af helpt met medicatie of een operatie, als de intensievere gesprekken met mensen die bijvoorbeeld last hebben van erectiestoornissen of de diagnose kanker krijgen. Ook het feit dat je patiënten ziet, zelf de diagnostiek en behandeling uitvoert, en nadien zelf de follow-up kan doen geeft veel voldoening. Daarnaast heb je nauw contact met de verpleegkundigen op de poli en afdeling en verschillende andere specialismen, zoals de SEH, huisartsen, radiotherapeuten etc.
Het lastigste wat mij betreft is dat het toch wel een echt ziekenhuisspecialisme is waar ook de bijbehorende uren bij komen kijken. De werkdagen in het ziekenhuis zijn vrij lang, meestal van 07u45 tot 18u-18u30, en daarna moet je je vaak thuis nog voorbereiden.
Je moet ook kunnen schakelen tussen verschillende werkzaamheden. Omdat we een relatief klein specialisme en dus ook een klein team zijn, helpt iedereen waar nodig. Dit is fijn voor de teamsfeer, maar maakt ook dat lange lunchpauzes of vroeg naar huis niet altijd mogelijk zijn.
Verder is het een breed vak waarbij je heel veel aspecten van de geneeskunde uitvoert, maar wel gespecialiseerd in beperkte onderwerpen. Het is dus beduidend minder algemeen dan bijvoorbeeld interne geneeskunde of huisartsgeneeskunde. Dit vind ik er prettig aan, maar het kan een afknapper zijn voor iemand die zich niet wil toeleggen op één deelgebied.

Draai je ook diensten? En hoe zien die diensten eruit?
Bij de urologie is de meeste zorg planbaar, wat ervoor zorgt dat de diensten relatief rustig zijn. Daardoor doen wij onze diensten niet in blokken zoals veel andere ziekenhuisspecialismen, maar achter de werkdagen aan. Afhankelijk van de kliniek en het aantal assistenten in je team heb je gemiddeld 1 keer per 1-2 weken een avond/nacht dienst. Dit is een bereikbaarheidsdienst waarbij je veel telefonisch kan afhandelen, maar ook soms in huis moet komen voor het beoordelen van patiënten op de afdeling of spoedeisende hulp en soms ’s avonds of ’s nachts operaties moet uitvoeren. Hiervoor heb je dan geen compensatie, dus de dag erna werk je gewoon weer. Daarbij heb je ongeveer 1 keer per maand een weekenddienst, die van vrijdagavond tot maandagochtend duurt. Dan krijg je wel die maandag vrij als compensatie. In deze diensten loop je ’s ochtends visite en heb je de rest van de dag in principe bereikbaarheidsdienst vanuit huis waarbij je wel vaak één of soms meerdere keren naar het ziekenhuis moet.
Hoe druk de diensten zijn is niet van tevoren in te schatten: sommige diensten heb je quasi niks te doen en word je nauwelijks gebeld, andere diensten word je continue gebeld en sta je het hele weekend afwisselend op de spoedeisende hulp en de operatiekamer. Maar de dienstbelasting is dus een stuk minder zwaar dan bijvoorbeeld bij de interne geneeskunde, chirurgie of spoedeisende hulp. Daar staat tegenover dat je relatief vaak bereikbaar moet zijn en je af en toe een zware dienst hebt waar weinig compensatie tegenover staat. Persoonlijk vond ik de diensten als assistent meestal wel heel leuk omdat je veel zelf mag en kan doen en interessante patiënten ziet. Daarbij komt dat eenmaal als specialist de diensten wat rustiger worden en je de meeste dingen telefonisch kan oplossen met de assistent.

Hoe veel administratie heb jij? Is dat net zoveel als in het ziekenhuis? 
Ja, je heb ongeveer evenveel administratie als in de rest van het ziekenhuis. Het is een redelijk groot deel van je dagen, maar ik vind dat er wel voldoende tijd voor patiënten overblijft. En hopelijk gaan wij als nieuwe generatie dokters dit straks beter georganiseerd hebben :-).

Heb je tips voor (jonge) dokters die twijfelen over hun opleidingskeuze? 
Het belangrijkste is denk ik om naar het complete plaatje van een vak te kijken. Dus niet alleen of je de werkzaamheden interessant vindt, maar ook wat voor collega’s je krijgt, hoe de werkbelasting is en hoe de opleidings- en baankansen zijn. En verder om niet alleen te kijken naar hoe je assistententijd is, maar ook naar hoe de dagindeling van een specialist eruit ziet. Ik vond bijvoorbeeld bij de gynaecologie de verloskamers een heel leuk deel van het werk, maar als specialist ’s nachts alleen komen opdraven als een bevalling niet goed gaat, leek me helemaal niks.
En voor de rest: het is oké om het niet te weten en verschillende dingen te proberen. Al die ervaringen neem je mee in wat je uiteindelijk gaat doen. En als je benieuwd bent naar een vak, probeer dan eventueel via via te regelen dat je een keer mee kan kijken.

Blog 30: In gesprek met een dokter van het Medical Traineeship van BKV

Deze week ga ik in gesprek met dokter Remi Vanmaris. Hij is 27 jaar oud en volgt een Medical Traineeship bij BKV, waarbij hij momenteel werkzaam is binnen de ouderengeneeskunde. Hij studeerde in 2021 af aan de universiteit van Utrecht via de arts-onderzoeker master SUMMA. Ik ben benieuwd waarom hij gekozen heeft voor een Medical Traineeship bij BKV en wat daar zo leuk aan is! Tevens gaan we in gesprek met Simone van Ham, werkzaam bij BKV als Senior Consultant Healthcare, die ons alle ins and outs kan vertellen over het Medical Traineeship.


Remi, vertel eens. Hoe ben jij bij BKV terecht gekomen?
Eigenlijk via een vriendin. In de bachelor vond ik vooral de theorie van de beschouwende vakken ontzettend leuk, maar met de praktijk van deze vakken in het ziekenhuis had ik minder affiniteit. Huisartsgeneeskunde daarentegen bleek een verrassend goede match, maar tja het is lastig om daar te aniossen. De interne geneeskunde en geriatrie vond ik in het ziekenhuis het leukst, de inhoud vond ik super interessant maar toch had ik het gevoel dat het niet helemaal paste. Ik kon er de vinger niet op leggen. Uiteindelijk kwam ik erachter dat ik de inhoud wel leuk vind, maar dat de manier van werken in het ziekenhuis minder goed bij mij past. Ik kon door de vluchtigheid van het patiëntencontact minder een band opbouwen met de patiënten. Een vriendin was erg enthousiast over het Medical Traineeship van BKV en de ouderengeneeskunde, dus nadat ik geneeskunde had afgerond ben ik, omdat ik ook erg enthousiast was, ook gestart bij BKV.

Hoe ziet een Medical Traineeship bij BKV er dan uit?  
Remi: Een Medical Traineeship duurt circa 2 jaar waarbij je vaak twee keer één jaar op een plek werkt. Je leert dus twee verschillende vakgebieden buiten het ziekenhuis goed kennen. Daarnaast werk je bij het Medical Traineeship niet alleen als arts, maar kun je ook een project opzetten. Ik heb bijvoorbeeld iProve, het portfolio voor de ANIOS, gepromoot en onderzoek gedaan naar de tevredenheid van de gebruikers. Buiten het project en je werk als anios is er tijd voor onderwijs en intervisie. Onderwijs is gemiddeld één keer per maand, het is zowel vakinhoudelijk als vakoverstijgend over bijvoorbeeld de financiering in de zorg of palliatieve zorg. Daarnaast is er intervisie waarbij we in groepsverband met een psycholoog allerlei casuïstiek bespreken en optioneel is er coaching waar we een probleem aanpakken of juist iets waar we al goed in zijn proberen te verbeteren. Het is veel meer dan alleen dokter zijn, er is veel aandacht voor persoonlijke ontwikkeling, dus en dat maakt het leuk, maar ook heel erg leerzaam.
Simone: Ik denk dat intervisie en coaching goed is. Je kunt beter iemand laten excelleren waar iemand goed in is, dan continu aandacht besteden aan de dingen die iemand niet zo goed kan.

Projecten en werken als arts dus. Over wat voor projecten gaat dat dan?
Simone: Trainees mogen zo’n project zelf invullen, maar er zijn ook een aantal projecten vanuit BKV waar je aan deel kan nemen. De projecten worden vaak opgestart na 3 tot 6 maanden werken, en de trainees zijn er gemiddeld 4 uur per week mee bezig. Tijdens een project leer je hele andere competenties dan bij het ‘dokter zijn’ en dat willen we promoten. Veel jonge dokters gaan tegenwoordig een PhD doen om de kans op een opleidingsplek in het ziekenhuis te vergroten, ook dan leer je natuurlijk nieuwe competenties, maar de beweegredenen zijn niet altijd goed. De projecten die de trainees doen zijn veel kleiner dan een PhD, maar laten wel zien dat er meer is dan alleen het dokter zijn.

Kun je eens wat voorbeelden geven van zo’n projecten?
Simone: Zeker! Laatst is er een trainee die een game wilde ontwikkelen voor ouderen om ze actief te houden, maar er zijn ook trainees die deelnemen aan scrumsessies en hun kennis en ervaring delen t.a.v. triagemodellen bijvoorbeeld. Of trainees die als junior consultant bijdragen aan de implementatie van WZD (Wet Zorg en Dwang) processen binnen zorginstellingen. Tevens kun je opleidingsdagen volgen via de Medic Academy of een externe opleiding. Bijvoorbeeld een ABCDE-training voor de ouderenzorg of een driedaagse training expeditie geneeskunde om maar iets te noemen.

Remi: ‘Nooit geweten dat er zoveel te kiezen is buiten het ziekenhuis is’

Simone, wat voor dokters volgen het Medical Traineeship via BKV?
Het Medical Traineeship is eigenlijk bedoeld voor drie groepen dokters. Allereerst voor dokters die niet goed weten wat ze willen, via ons Medical Traineeship kunnen ze kennismaken met meerdere specialismen. Ten tweede voor dokters die meer willen zijn dan alleen dokter. Een steeds groter deel van de dokters willen naast hun uitvoerende baan als arts zich ook op ander vlak ontwikkelen zoals voeding- en leefstijl of projectmanagement. Anderen willen graag bijdragen aan techniek en innovatie en vinden het interessant om betrokken te zijn bij een start up. En tenslotte voor dokters die al wel weten wat ze willen, maar het maximale uit hun jaar of twee jaar aniossen willen halen doordat ze bij ons de combinatie krijgen van werken, coaching, training op maat, een project én intervisie. Maar in principe is elke dokter welkom, een vereiste om deel te nemen aan het Medical Traineeship is dat je je leerbaar opstelt en daarbij, met geven en nemen, ook andere dokters naar een hoger plan helpt.

Hoe ziet jouw traject eruit als trainee Remi?
Ik werk 32 uur per week zoals de meeste trainees. Momenteel werk ik in de ouderengeneeskunde en het bevalt super goed! Ik was vooraf wat huiverig, omdat ik het beeld had dat werken in een verpleeghuis saai en stoffig zou zijn. Dat vooroordeel blijkt totaal niet te kloppen met de werkelijkheid, het is een onverwacht leuk en uitdagend vak, waar je met weinig aanvullend onderzoek een plan op maat maakt voor bijzondere populaties. Ik dacht ook altijd dat als je niet in het ziekenhuis wilde werken, de volgende optie huisartsgeneeskunde was. Nooit geweten dat er zoveel meer buiten het ziekenhuis is. Na mijn jaar bij de ouderengeneeskunde ga ik een jaar binnen de bedrijfsgeneeskunde werken. BKV helpt je met een keuze maken ten aanzien van de vakgebieden waarin je zult gaan werken. Dat gebeurt middels een online assessment, de grote vragen zijn ‘waar vaar jij wel bij? Wat voor type arts ben jij? Welke competenties beheers je al en waarin zou je je willen verbeteren?’ Bijna iedereen wordt het meest gelukkig om te excelleren daar waar je goed in bent. Je kiest dus niet lukraak twee plekken, maar gaat echt samen op zoek naar wat bij jou zou kunnen passen.
Simone: Doordat we met de trainees in gesprek gaan en een online assessment doen en daarbij echt kijken welke plekken bij hun interesses kunnen passen komt het niet vaak voor dat een werkplek niet bevalt. Maar het komt weleens voor natuurlijk. Ook dan helpen we. Het is namelijk de bedoeling dat de trainee kennis maakt met verschillende specialismen en zo op zijn of haar plek komt. Dokters vinden het prettig om onafhankelijk advies te krijgen. Er zijn bijna overal wel mogelijkheden en zo niet, dan vertellen we dat ook eerlijk. Het gaat er ons om dat iemand een YES gevoel heeft om via BKV een passende uitdaging aan te gaan.

Wat vind je het leukst aan de ouderengeneeskunde Remi? En wat het lastigst?
Ik werk momenteel op een GRZ (Geriatrische Revalidatiezorg) afdeling, Daar worden patiënten opgenomen om te revalideren na een ziekenhuisopname wegens bijvoorbeeld een CVA of een heupfractuur. Het allerleukst is dat je enorm generalistisch werkt en je zoveel meer bent dan alleen dokter. Je bent als arts de spil in het web en hebt korte lijntjes met bijvoorbeeld de fysiotherapeut, maatschappelijk werker, psycholoog en manager.  Ondanks dat de “doorsnee” verpleeghuispatiënt vaak een patiënt is met dementie, zijn er veel expertisegroepen, waaronder Parkinson, beademingspatiënten, Korsakov, Huntington en MS.  Het meest uitdagende aspect vind ik het leveren van zorg op maat. Moet je een kwetsbare zieke patiënte bijvoorbeeld nog insturen naar het ziekenhuis en hoe bespreek je dit met de familie? Gelukkig heb je als basisarts wel de tijd en supervisie om dit goed met de patiënt en diens familie te bespreken.

Simone: ‘Het gaat er ons om dat iemand een YES gevoel heeft om via BKV een passende uitdaging aan te gaan.’

Op wat voor plekken kan je nog meer werken binnen BKV?  
Simone: BKV biedt banen aan in de ouderengeneeskunde, ziekenhuispsychiatrie (PAAZ), psychiatrie, bedrijfsgeneeskunde, revalidatie en binnen de verstandelijk beperkten zorg. Daarnaast zijn er af en toe trainees die in het ziekenhuis werken via ons, maar dat komt niet veel voor. Ook zijn er mogelijkheden om naar het buitenland te gaan.

Wat is het voordeel van werken bij BKV in plaats van zelf een ANIOS baan zoeken en direct in dienst zijn van een maatschap of ziekenhuis?  
Remi: Het fijnst vind ik dat BKV je helpt en actief meedenkt. Ze brainstormen met je over wat er bij je past en helpen je nadien om een goede plek te krijgen. Je profiteert eigenlijk van hun netwerk. Daarnaast moet je zelf ook actief aan de bak, elke 4 tot 6 weken hebben we een gesprek over hoe het gaat, dat prikkelt om na te blijven denken wat je wil en wie je bent. Hierdoor kom je sneller tot een plan en verbeter je jezelf ook sneller. Daarnaast is het fijn dat je dingen uit mag proberen, je mag op twee verschillende plekken werken zonder dat daar iets aan vast zit.

Is je salaris anders als je via BKV ergens werkt?
Simone: Nee, trainees worden gewoon betaald volgens het CAO van het specialisme waar ze werkzaam zijn. Ze krijgen hetzelfde als hun collega’s op die werkplek die daar niet werken via BKV. De werkzaamheden en dienstbelasting is namelijk ook hetzelfde.

Als jullie een tip mogen geven, wat zou dat dan zijn?
Remi: Ik heb tijdens het afronden van mijn studie lang getwijfeld of ik wel buiten het ziekenhuis dúrfde te werken. Men zegt altijd dat je daar geen beroepsperspectief hebt, het saai is en als je daar eenmaal voor gekozen hebt je nooit meer binnen het ziekenhuis kunt werken als je dat zou willen. Daarnaast is het ook een stuk imagoverlies, hoe stom dat ook klinkt. Want alle vooroordelen over specialismen buiten het ziekenhuis bleken op heel weinig gegrond. Ik was bijvoorbeeld bang dat ik me minder dokter zou voelen, maar ik voel me júist dokter. Meer dan binnen het ziekenhuis, haha! Maar al die vooroordelen maakte de stap zetten wel des te lastiger. Maar echt, de specialismen buiten het ziekenhuis zijn zó breed, er zit altijd iets tussen wat je leuk vindt! Dus als je benieuwd bent naar de specialismen buiten het ziekenhuis, neem dan gewoon eens een kijkje en durf die stap te zetten! Dat ambitie en buiten het ziekenhuis werken niet samengaan is een vooroordeel waar niets van klopt.
Simone: Volg je hart, durf buiten de gebaande paden te gaan. Probeer en ontdek. Het is een reis, een avontuur, geen tweede keus!


Ben jij enthousiast geworden over het Medical Traineeship bij BKV? Ga dan naar de website en vind alle informatie!

Blog 28; In gesprek met een AIOS bedrijfsgeneeskunde

Deze week een blog over de bedrijfsgeneeskunde: een onmisbaar specialisme op deze website! En wie kan daar nou beter over vertellen dan dokter Anne Marie, een gezellige, enthousiaste dokter die tijd en aandacht wil besteden aan ‘haar’ werknemers en bedrijven, maar daarnaast ook ruim tijd besteedt aan haar eigen hobby’s. Tegenwoordig omschrijven haar vrienden haar als ‘de goeroe in de werk/privé balans’. Ze studeerde van 2012 tot 2018 in Utrecht en deed van alles naast haar studie. Zo werkte ze op de huisartsenpost en heeft ze meegeschreven aan het dermatologie hoofdstuk in Compendium Geneeskunde (eerste editie). Vanaf september 2022 start ze met veel plezier aan de opleiding tot bedrijfsarts. 

‘Wist je dat…’
–          Een arboarts is een arts met een basisopleiding. Een bedrijfsarts heeft nog een extra vierjarige opleiding gedaan op het gebied van arbeid en gezondheid. Daarmee is de titel ‘bedrijfsarts’ een wettelijk beschermde titel.

–          Een zieke werknemer kost gemiddeld 260 euro per dag voor de werkgever.

–          In de Arbowet is opgenomen dat werknemers (desgewenst anoniem!) ook zelf een gesprek kunnen aanvragen met de bedrijfsarts

We vallen meteen met de deur in huis. Waarom is de bedrijfsgeneeskunde het specialisme voor jou? 
Dat bedrijfsgeneeskunde het specialisme zou zijn voor mij, dat werd pas later in mijn jonge dokters carrière duidelijk. Vanaf dat ik het specialisme leerde kennen, merkte ik steeds meer dat dit vak past bij wie ik wil zijn als dokter. Het is een breed specialisme, waarbij je je bezighoudt met gezondheid van werknemers én het bedrijf waar zij werken. Je bent generalist en hebt hierbij aandacht voor de mens in zijn totaalplaatje. Het draait hierbij niet alleen om de ziekte, maar ook om alle factoren die hierop van invloed zijn. Denk bijvoorbeeld aan knieklachten bij overgewicht door een eetverslaving, of rugklachten als uiting van stress bij een alleenstaande ouder of een werknemer die naast zijn of haar werk ook mantelzorger is voor een partner of familielid. Mensen zijn niet alleen hun ziekte, ze zijn zoveel meer. Als bedrijfsarts mag je de mensen echt begeleiden in plaats van alleen de ziekte van een patiënt behandelen. Je maakt daarmee je werknemers, maar ook het bedrijf waar zij werken, vitaler en dat is een prachtige uitdaging! Het is bij uitstek een vak wat zich kan bezighouden met preventie. Het voorkómen van ziekte, dat geeft een extra dimensie aan het werk.

‘Mensen zijn niet alleen hun ziekte, ze zijn
zoveel meer’

Je zegt dat het niet direct duidelijk was dat je bedrijfsarts zou worden, hoe heb je de keuze gemaakt?
Ik heb lang gedacht dat ik internist-infectioloog zou willen worden. Ik heb m’n coschappen hier ook altijd op gericht: een IC stage, mijn onderzoeksstage naar HIV en stage in Tanzania, naast m’n algemene stage bij de interne geneeskunde. Na mijn studie ben ik gaan werken als arts-assistent bij de interne geneeskunde. Ik vond het inhoudelijk prachtig: ik hou van het leggen van de puzzelstukjes bij complexe problematiek. Het leven naast m’n werk deed ik echter vaak maar met de helft van m’n aandacht. De manier waarop ik bezig was met m’n werk, zorgde ook voor lange werkdagen. Daardoor bleef minder of weinig tijd over voor andere dingen. Het kantelpunt was voor mij het moment dat ik doorkreeg dat ik tijdens een gesprek met vriendinnen halverwege niet meer wist wat er gezegd was. Ik had letterlijk maar met een half oor, en dus met halve aandacht, geluisterd. Het begon nadien steeds meer aan me te knagen dat ik stukjes van mijn enthousiaste ik kwijtraakte. Het bracht me aan het twijfelen over m’n carrière keuze. Er kwamen vragen in me op als: wil ik dit? Is de interne geneeskunde daarvoor leuk genoeg? Hoe ziet m’n leven er straks uit als ik op deze manier doorwerk? En, wat ik ook interessant vond en vaak in het ziekenhuis niet mee kreeg, was de vraag: hoe gaat het na het ziekenhuis met de patiënt? Lukt dat allemaal wel thuis en op het werk? Ik wilde overal, zowel in werk als mijn privé leven, voldoende aandacht hebben. Mijn aniostijd bij de interne geneeskunde zat er in februari 2020 op, toen heb ik een pas op de plaats gemaakt en begon mijn zoektocht naar wat ik nou eigenlijk écht wilde.

Hoe zag die zoektocht eruit, en hoe kwam je uiteindelijk bij de bedrijfsgeneeskunde terecht?
Om te beginnen ben ik me gewoon gaan inlezen op internet. Ik heb bijvoorbeeld de KNMG-website bekeken en hierop filmpjes gekeken. Ik kwam tot de conclusie dat er eigenlijk nergens een mooi overzicht bestond, zoals jij eigenlijk aan het creëren bent op jouw blog. Uiteindelijk ben ik bij meerdere specialismen gaan meelopen. Tijdens mijn zoektocht vroeg een oud-huisgenoot of de bedrijfsgeneeskunde niet iets voor mij was. Hij kende iemand, die precies daar vond wat hij mij hoorde zoeken. Eerlijk gezegd, mijn eerste reactie was: ‘hè, gadver, denk het niet’. Ik moest meteen denken aan het ene stoffige college van de bedrijfsgeneeskunde, welke gecombineerd werd met de verzekeringsgeneeskunde. Het stoffige karakter werd ik nu niet meteen erg enthousiast van. Achteraf gezien is dat zo jammer! Want het klopt totaal niet met hoe ik er nu tegenaan kijk. Toch nieuwsgierig gemaakt door zijn suggestie, ben ik ook een dag meegelopen met die connectie van m’n oud-huisgenoot. De manier waarop zij haar spreekuur vormgaf, en hoe trots ze vertelde over haar vak, maakte mij eigenlijk direct enthousiast. Zij liet me zien dat je voor de werknemers echt een luisterend oor kunt bieden en hen helpen met hun klachten. Daarnaast mag je op grote schaal meedenken over preventie en vitaliteit binnen een bedrijf, waarvoor je de signalen binnen je spreekuur ook gebruikt. Je hebt veel autonomie en kunt daarom invloed uitoefenen op je eigen agenda. Binnen de arbodienstverlener waar ik werkzaam ben, gericht op de grootzakelijke markt, wordt het aangemoedigd om je eigen ik, inclusief sterke en zwakke punten, onder de loep te blijven nemen. Zo ontwikkel je je tot de bedrijfsarts die jij wil zijn. Voor mij is dit een topcombinatie gebleken.
Ik moet er wel bij zeggen dat die zoektocht best lastig was. Ik had heel erg het idee dat wanneer ik naar banen buiten het ziekenhuis zou kijken, ik nooit meer in het ziekenhuis aan de slag zou kunnen. Ik vond de interne geneeskunde ontzettend leuk (en nog steeds!). Het voelde alsof ik dat eerst helemaal aan de kant moest zetten voordat ik verder mocht kijken. Dus het vergde best een beetje lef om dat te durven doen. Maar ik ben blij dat ik mezelf die oriëntatie gegund heb! Een passende opleiding en baan: het is zo’n groot en belangrijk iets, daar moet je goed over nadenken. Die vooroordelen over de specialismen buiten het ziekenhuis en dat idee dat je niet meer in het ziekenhuis kunt werken als je verder gekeken hebt, helpen natuurlijk niet. Tijdens de opleiding maken we elkaar soms zo bang voor van alles en nog wat. Echt onnodig! Want uiteindelijk komt alles altijd op z’n pootjes terecht, als je maar actief naar jezelf en je keuze durft te blijven kijken. Ik ben ervan overtuigd dat wij, als dokters (in spe), het ons meer mogen gunnen om buiten de comfort zone te kijken richting het onbekende en dit ook te ervaren.  

Zonde dat negatieve imago rondom de bedrijfsgeneeskunde!  
Ja, dat absoluut! Vooral omdat het op zo weinig gebaseerd is. Mensen weten er te weinig van. Ik mocht laatst met een collega spreken op het nationaal coassistenten congres over de bedrijfsgeneeskunde. De vragen uit de zaal bleven maar komen. Geneeskunde studenten kennen het specialisme nauwelijks. En, onbekend maakt onbemind!

Ik moet eerlijk zeggen dat ik eigenlijk ook geen idee hebt wat een bedrijfsarts precies doet en hoe het werkt met de opleiding enzovoorts. 
Dat snap ik! Hoe veel onderwijs heb je erover gehad? Meestal is dat weinig tot niets. En qua coschappen: bij de meeste universiteiten kun je ingedeeld worden bij de bedrijfsgeneeskunde tijdens het korte coschap sociale geneeskunde, maar velen worden ook elders ingedeeld. En onderwijs of colleges over de bedrijfsgeneeskunde van enthousiaste artsen zijn er eigenlijk ook te weinig. Dus tja, het is logisch dat de meesten er zo weinig van weten. 

‘We maken elkaar soms zo bang tijdens de opleiding, onnodig! Uiteindelijk komt alles toch wel op z’n pootjes terecht’

Aangezien zo weinig geneeskunde studenten en jonge dokters weten wat een bedrijfsarts doet. Vertel eens over jouw werkdagen/weken! 
Elk bedrijf heeft in principe een bedrijfsarts in dienst. Als iemand ziek is (gedeeltelijk of geheel niet kan werken) gaat iemand naar de bedrijfsarts. Het is een beetje verschillend op welke termijn dat is, dat is afhankelijk van de werkgever, maar maximaal na zes weken. Als bedrijfsarts begeleidt je dan iemand in zijn of haar ziekteproces en het terugkeren naar de werkzaamheden. Dit noemen we re-integratie. Vanuit mijn bevindingen tijdens het spreekuur stel ik vast wat iemands beperkingen zijn, en die vertaal ik dan in mogelijkheden richting het werk. Soms lukt het werken helemaal niet, maar veelal kan iemand in aangepaste vorm in het arbeidsproces blijven. Uiteindelijk breng ik een onafhankelijk oordeel en advies uit naar de werknemer en werkgever. Inhoudelijke informatie wordt nooit gedeeld, ook wij hebben ons beroepsgeheim. Stel je een werknemer voor, normaliter oefent diegene een fysiek beroep uit, die zijn been heeft gebroken. Dan kan een advies er als volgt uitzien: ‘Uw werknemer is ziekgemeld sinds XXX ten gevolge van een medische aandoening, waardoor uw werknemer beperkt is in langdurig (trap)lopen, knielen, hurken, kruipen, klimmen, staan.’ Daarna omschrijven we de mogelijkheden voor de werknemer en werkgever zoals: ‘uw werknemer is geschikt voor zittende werkzaamheden’. We leggen de nadruk op het denken in mogelijkheden in plaats van beperkingen. Dit maakt het erg positief. Ten aanzien van de ziekte win ik gedurende het ziekteproces veelal informatie in bij behandelaren zoals de huisarts, een specialist in het ziekenhuis, psycholoog of fysiotherapeut. Ik merk vaak dat behandelaren terughoudend zijn om iets te zeggen over de medische gegevens als ik contact opneem. Ze vragen zich af wat ze wel en niet mogen en kunnen zeggen. Het is goed om te beseffen dat we als artsen, naast ons beroepsgeheim, allemaal het zelfde doel hebben: een gezonde participatie van de samenleving. Ik vind het belangrijk om nog even in te gaan op het woord onafhankelijk, dit wordt soms in twijfel getrokken gezien werkgevers verplicht zijn om een bedrijfsarts in de arm te nemen. Ik durf hier volmondig op te zeggen dat wij als bedrijfsarts zowel gevraagd als ongevraagd advies geven, en hierin geen afhankelijkheid hebben richting de werkgever. Neem bijvoorbeeld mijn eigen dienstverband. Ik ben in dienst van mijn eigen bedrijf – de arbodienstverlener – en niet van de werkgever waar ik advies aan geef. Dit waarborgt je onafhankelijke positie. Ik werk nu bij een arbodienstverlener die preventie hoog in het vaandel heeft staan. Je ziet namelijk als bedrijfsarts vaak dat mensen pas komen als het echt niet meer gaat. Dit wordt veelal voorafgegaan door verschillende losstaande ziekmeldingen. De belastbaarheid is vaak al zo ver afgenomen, dat het lastiger is om dingen weer op te pakken. Daarom wordt preventie zo belangrijk gevonden. Hier kunnen wij een grote rol in vervullen. Bijvoorbeeld bij mensen die nog wel prima functioneren, maar wel klachten ervaren. We kunnen dan samen kijken naar oplossingen voor de problemen zodat mensen niet uitvallen. Mijn werkdagen vullen zich, naast spreekuren, met overlegmomenten of werkplekbezoeken.

En als je dan je advies hebt gegeven aan de werknemer en de werkgever: wat dan?
Je geeft advies, en schrijft dus geen therapie of medicijn voor. Daarna zie je de patiënt terug om te kijken hoe het gaat en of er verbetering heeft plaatsgevonden van de belastbaarheid. De termijn waarop je iemand terugziet is afhankelijk van het soort klacht: voor psychische klachten in de beginsituatie à 3 weken en voor lichamelijke klachten à 6 weken, maar op indicatie natuurlijk vaker. Je ziet werknemers in principe niet langer dan twee jaar. Na twee jaar komt iemand namelijk bij de verzekeringsarts, en wordt gekeken of, en in welke mate, iemand een WIA uitkering zal krijgen. Wat ik zo leuk vind aan het vak is dat je als bedrijfsarts soort van de ‘manager’ bent van het totale plaatje van de werknemer en diens ziekteproces.

In wat voor team werk je?
De arbodienstverlener waar ik werk stimuleert het werken in teamverband voor een werkgever. Wij noemen dit een klantteam. Zo werk je onder andere nauw samen met arbo-verpleegkundigen, adviseurs, arbeidsdeskundigen, ergonomen en veiligheidskundigen. De dienstverlening wordt ondersteund door onze gezondheidscoördinatoren. Het overleggen met andere artsen vindt laagdrempelig plaats en we weten elkaar goed te vinden. Overigens is het binnen ons vak ook mogelijk om als ZZP’er te werken. Zo is er voor ieder wat wils!

Hoe kom je in opleiding en hoe ziet die er vervolgens uit?
De opleiding duurt 4 jaar. Naast het doorlopen van het curriculum, loop je verschillende stages zoals bij het UWV, revalidatieprogramma’s, en re-integratiebegeleiding. Dit is voor een groot deel zelf in te vullen, afhankelijk van je eigen ontwikkeldoelen. Het wordt gestimuleerd om je te ontwikkelen in een bepaald aandachtsgebied, net zoals dat de ene huisarts extra veel weet van huidaandoeningen en de ander zich toegelegd heeft op het zetten van spiraaltjes en wegsnijden van plekjes. Zo kun je als bedrijfsarts ook zelf een expertisegebied innemen (bijvoorbeeld kanker of infectieziekten), maar je kan ook generalistisch blijven.
Er zijn twee organisatie waar je in opleiding kunt: SGBO (Nijmegen) en NSPOH (Utrecht). Anders dan in het ziekenhuis, wordt de opleiding niet door het rijk betaald, maar in principe door je werkgever.

‘Anne Marie als goeroe in de werk/privé balans’

Nog even over die werk-privé balans aangezien jij een echte goeroe bent op dat gebied. Hoe doe jij dat?
Om te beginnen scheelt het enorm dat mijn werkdagen regelmatig zijn: we hebben geen diensten. Zoals al aangegeven geeft de autonomie in dit werk je een bepaalde vrijheid richting het inplannen van je agenda. Wat betreft je werkdagen weet je dus waar je aan toe bent. Qua privé dingen probeer ik echt in te plannen wanneer en waaraan ik tijd en aandacht besteed. Dit is dus inclusief m’n gewaardeerde ‘me-time’!
Dat stimuleert om jezelf elke keer af te vragen of er wel voldoende tijd is voor jezelf, en voor de dingen waar je je mee bezig wil houden.
Wat ik heb geleerd uit m’n zoektocht, is dat het belangrijk is om te blijven analyseren en heroverwegen: ben ik nog op mijn plek? Ben ik gelukkig in wat ik doe? Ik probeer daarop mijn keuzes te baseren, en niet op wat andere mensen zouden denken of vinden. Natuurlijk is dit altijd een uitdaging, maar ik ben tot de conclusie gekomen dat het nodig is om een gezonde portie schijt te hebben en je eigen weg te kiezen! 

Heb je nog een Gouden tip voor de lezers?  
Bedenk jezelf dat het leven veel te kort en kostbaar is om bezig te zijn met dingen waar je niet gepassioneerd over bent. Doorloop vooral je eigen route, en zet hierin je geluk op de eerste plek.

Blog 26; in gesprek met medisch-adviseurs van VvAA

Het was even wat stiller op de website, maar vandaag is er weer een splinternieuwe blog! Ditmaal ga ik in gesprek met Henrike en Jobien, beide hebben ze langere tijd gewerkt als arts in de kliniek en beide hebben ze de switch gemaakt naar arts zijn bij VvAA. Ze werken als medisch adviseur en geven ons een inkijkje in hun keuzes en in hun werkende leven.

Hoe ziet jullie werk als medisch adviseur eruit?
Henrike: Mijn taak als medisch adviseur is o.a. advies geven over aansprakelijksheidszaken. In de zaken die ik doe gaat het vrijwel altijd om een huisarts aangezien ikzelf afgestudeerd huisarts ben. Concreet betekent dat wanneer een arts (verzekerd bij VvAA) aangeklaagd en beschuldigd wordt van het veroorzaken van schade of leed bij een patiënt dat ik me als medisch adviseur verdiep in de casus en beoordeel of de arts medisch gezien juist gehandeld heeft. Daarbij is vooral belangrijk of de arts heeft gehandeld zoals zijn gemiddelde collega zou hebben gehandeld en niet of het met de kennis achteraf anders had gekund. Ik geef daarbij een advies aan de schade behandelaar en zij beoordelen of ze de aansprakelijkheid erkennen ja of nee. Het werk als medisch adviseur is overigens vaak wisselend. We geven ook adviezen over schades die ontstaan zijn door ongelukken, annuleringen van reisverzekeringen ed. Medisch adviseurs werken op heel verschillende plekken, ons werk is daarom niet onder één noemer te brengen.
Jobien: Ook ik werk als medisch adviseur en houd me voornamelijk bezig met medische aansprakelijkheid, meestal bij zaken waarbij een internist betrokken is aangezien ik internist ben. Daarnaast heb ik ook een aantal andere taken. Zo geef ik richting en inhoud aan het medisch risicomanagement en preventie, onder meer door analyse van de claimdata en het delen van de inzichten met de verzekerde zorgverleners en zorginstellingen. Ik kan, mede doordat ik zelf in het ziekenhuis gewerkt heb, de verbindende schakel zijn tussen grote instellingen en VvAA op het gebied van preventie; géén afvinklijstjes vanuit de verzekeraar, maar ondersteuning bieden bij het kwaliteitsbeleid van de instelling. In gezamenlijkheid ontwikkelen we dan een preventie strategie. Verder vertolk ik binnen VvAA  “de doktersstem”  bij ontwikkelingen. Zo heb ik bijvoorbeeld mee gedacht over de ontwikkeling van een medische aansprakelijkheidsverzekering voor ziekenhuizen en speel ik een rol in de profilering van VvAA op thema’s rondom klachten en claims. Zo organiseren we bijvoorbeeld webinars over klachten en claims.

Jobien, over wat voor onderwerpen gaan zulke webinars dan?
Bijvoorbeeld over wat goede dossiervoering is. Wat hoort erin te staan en hoe vermeld je bepaalde zaken? Daarnaast hebben we laatst een webinar gegeven over hoe om te gaan met een ontevreden patiënt. Elke dokter zal dat in zijn of haar carrière eens mee maken, het is goed om te weten hoe je daar mee om kunt gaan, welke wegen je het beste kan bewandelen, hoe je er voor zorgt dat een klacht of claim je niet teveel uit balans brengt.

Henrike, waarom ben je gestopt met huisarts zijn en hoe ben je bij de VvAA terecht gekomen?
Ik ben zo’n 7 jaar huisarts geweest, maar ik voelde op een gegeven moment dat dat niet langer was wat ik graag wilde. Dat had eigenlijk met meerdere dingen te maken, een deel daarvan was dat de vele (vaak korte) contacten mij onvoldoende energie opleverden. Ik voelde een bepaalde verantwoordelijkheid voor het geluk van de persoon aan de andere kant van de tafel wat ik niet prettig vond. De praktijk waar ik werkte vond ik wel heel erg leuk. Ik zag collega’s elke dag blij worden van hun werk en merkte dat ik dat niet meer had. Ik wist dus dat ik geen huisarts meer wilde zijn, maar tja, wat ga je dan doen? Uiteindelijk ben ik na een periode goed nadenken eerst gestopt met mijn praktijk. Dat was een hele stap. Na een half jaar kwam ik via via bij de VvAA terecht, sinds begin 2021 werk ik als medisch adviseur en dat bevalt enorm goed!

Ik had het idee dat ik pas kon stoppen met huisarts zijn zodra ik wel wist wat ik wilde.’

Was het voor jullie een lastige keuze om te stoppen als arts?
Henrike: Ja, ik vond het best lastig. Met name omdat ik goed wist dat ik geen huisarts meer wilde zijn, maar niet goed wist wat ik dan wel wilde. Ik had het idee dat ik pas kon stoppen zodra ik wist wat ik wilde. Uiteindelijk was de stap om te stoppen het belangrijkste, die gaf daarna ruimte om mij opnieuw te oriënteren.
Jobien: Ik werk nu dik 2,5 jaar bij de VvAA en heb 10 jaar gewerkt als internist. Ik vond het contact met de patiënt het allerleukst, maar door de hoge administratielast was daar steeds minder tijd voor. Ik kreeg ook het gevoel dat ik stil stond in mijn ontwikkeling, terwijl ik graag verder wilde leren  en nieuwe ervaringen wilde opdoen. Dat heb ik in het begin ingevuld door mijn werk als internist te combineren met neventaken zoals bijvoorbeeld onderdeel te zijn van het dagelijks  bestuur van de vakgroep waarin ik werkte. Ik ben ook iets minder dagdelen als internist gaan werken om in de raad van bestuur van een eerstelijns diagnostisch centrum te werken.  Maar uiteindelijk merkte ik, net als Henrike, dat het werken als internist mij steeds minder energie opleverde in verhouding tot de energie die ik er in stak. Toen begon ook steeds zwaarder te wegen dat ik weinig tijd overhield voor andere dingen zoals mijn gezin en mijn hobby’s. Die afweging is natuurlijk voor iedereen anders maar uiteindelijk ben ik ontzettend blij met mijn keuze. Als ik mijn keuze aan collega’s uitlegde begrepen ze het wel.  Sommigen gaven zelfs toe dat zij ook weleens twijfelden en vonden het geruststellend dat, mochten zij ook ooit voor de keuze staan,  er ook andere interessante functies zijn, ook buiten het ziekenhuis.

Hoe belangrijk is het dat je opgeleid bent als dokter als je medisch adviseur bent?
Jobien: Heel erg belangrijk! Als dokter begrijp je de arts-patiëntrelatie, de dossiervoering, weet je hoe dingen soms kunnen lopen in het ziekenhuis, snap je de taakverdeling en ga zo maar door. Het leuke voor mij nu is dat ik de wereld van de dokter vanuit een andere positie leer kennen. Maar er zijn veel raakvlakken, ik sta nog steeds voor een goede kwaliteit van zorg en een continue verbetering.

‘Accepteer dat carrièrewensen en verwachtingen kunnen veranderen’

Hoe ziet jullie week er praktisch gezien uit?
Henrike: Door Corona heb ik vrijwel alleen maar thuis gewerkt. Mogelijk dat ik straks één keer per week naar kantoor ga voor overleggen. Ik zit veel achter de computer en werk zelfstandig aan de zaken. Een aantal keer per week heb ik een overlegmoment met collega’s of juristen. Ik werk momenteel 2,5 dag.
Jobien: Mijn weken zijn wisselend. Ik heb weken met veel overleggen, maar ga soms ook naar klanten toe. Daarnaast werk ik zelfstandig, maar ook veel in groepsverband. Het is ontzettend afwisselend. Het fijne is dat ik mijn agenda aardig goed zelf kan indelen.

Hebben jullie nog tips voor de lezers van deze blog?
Henrike: mijn belangrijkste tip is om je vooraf goed te oriënteren wat bij je karakter past. Daaropvolgend is mijn andere belangrijkste tip dat je gedurende je carrière je keuzes kunt bijstellen/evalueren. Die wetenschap geeft veel vrijheid.
Jobien: Daar sluit ik me bij aan! Accepteer van jezelf dat je carrièrewensen en verwachtingen kunnen veranderen en luister daarnaar. Het brengt je op nieuwe plekken met nieuwe energie.


Wil jij ook iets vertellen over jouw werk en de keuzes die je gemaakt hebt? Mail naar mailto:doktersdiehetandersdoen@gmail.com